Dysgwyr – Parallel.cymru: Cylchgrawn digidol Cymraeg dwyieithog

Ask Dr Gramadeg: Esbonio Gramadeg Cymraeg yn ddwyieithog / Explaining Welsh Grammar bilingually

Neil Rowlands — Fri, 01 Nov 2019 21:00:12 +0000

Mae Mark yn dod o Aberdâr yng nghymoedd de Cymru. Ar ôl ennill gradd yn y Gymraeg ac wedyn gwneud addysg Gymraeg ran-amser yn y 1980au, dechreuodd Mark weithio fel tiwtor a threfnydd llawn amser ym 1993, gan arbenigo mewn datblygu, trefnu a dysgu cyrsiau Cymraeg dwys iawn. Roedd Mark yn Swyddog Cwricwlwm ac Adnoddau yng Nghanolfan Cymraeg i Oedolion De-orllewin Cymru o 2006 i 2016. Roedd e'n Rheolwr Datblygiad Proffesiynol ac Ansawdd o 2016 i 2018 yng Nghanolfan Dysgu Cymraeg Ardal Bae Abertawe yn Academi Hywel Teifi, Prifysgol Abertawe. Yn ogystal â datblygu cyrsiau yn Abertawe, fe a gyd-ysgrifennodd gwrslyfr CBAC Sylfaen. Mae e wedi ymddeol o weithio lawn amser ers cynnar 2018 ond mae e'n dal i weithio mewn addysg ran-amser.

Mark is from Aberdare in the South Wales Valleys. After doing a degree in Welsh and working part-time teaching Welsh in the 1980s, Mark started as a full time tutor/organiser in 1993, specialising in developing, organising and teaching highly intensive Welsh courses. From 2006 to 2016 he was appointed as the Curriculum and Resources Officer in the South-West Wales Welsh for Adults Centre. From 2016 to 2018 he was the Personal Development and Quality Manager at the Learn Welsh Swansea Bay Area centre in Academi Hywel Teifi at Swansea University. In additon to developing courses in Swansea, he co-wrote the WJEC Foundation course book. He retired from working full time in early 2018 but continues to teach part-time.

Nodyn ar sut mae'r gramadeg wedi'i gyflwyno: Mae'r defnydd yma wedi'u hysgrifennu ar gyfer dysgwyr sydd yn gwneud cyrsiau dros 4 - 10 o flynyddoedd. Felly, os bydd dysgwyr newydd yn gweld popeth yn yr un lle ac ar yr un pryd, efallai y byddan nhw wedi eu llethu ganddo fe. Dylai dysgwyr ddefnyddio'r defnydd yma i gefnogi ffurfiau eraill o ddysgu. Er enghraifft, byddan nhw'n gallu defnyddio'r ganllaw hon dros sawl blwyddyn i ddod o hyd i esboniadau amgen ac er mwyn egluro pynciau. Fe fydd hefyd yn rhoi cymorth i bobl sydd eisoes yn medru'r Gymraeg ac sydd eisiau cryfhau eu gwybodaeth, a gloywi eu deallwriaeth greddfol.

Lefel Mynediad / Entrance Level

Termau Gramadeg Beth yw ystyr y termau sylfaenol mewn gramadeg, fel berfau, enwau ac ansoddeiriau?	Grammar Terms What are basic grammar terms such as verbs, nouns and adjectives?
Yr Wyddor Sut mae'r wyddor yn wahanol yn y Gymraeg, a sut mae'n cael ei hynganu?	The Alphabet How is the alphabet different in Welsh and how is it pronounced?
Ti & Chi Pryd y dylwn i ddefnyddio Ti a phryd dylwn i ddefnyddio Chi?	Ti & Chi When should I use Ti and when should I use Chi?
Adeiladwaith brawddegau / Trefn geiriau Sut mae trefn y geiriau yn y Gymraeg yn wahanol i'r drefn yn Saesneg?	Sentence structure / Word order How does the order of words in Welsh differ from that in English?
Enwau ag Ansoddeiriau a Rhifau Sut mae enwau'n cael eu defnyddio gydag ansoddeiriau a gyda rhifolion?	Nouns with Adjectives and Numbers How are nouns used with adjectives and numbers?
Cyflwyno Treigladau Mae treigladau'n un o nodweddion arbennig yr ieithoedd Celtaidd, sy'n helpu sŵn yr iaith i lifo'n rhwydd. Pa synau sydd yn newid, a beth sy'n achosi'r newidiadau?	Introducing Mutations One of the unique characteristics of the Celtic languages, mutations help the sound of the language to flow smoothly. Which letters change and what are the main changes?
Fe / Hi, Yn / Mewn & Y / Yr Ar adegau, y geiriau byrraf sy'n achosi'r problemau gwaethaf. Sut, yn union y mae'r Gymraeg yn trin Fe/Hi, A/An, Yn/Mewn ac Y/Yr?	It, A / An, In & The Sometimes the shortest words can give the biggest problems. Precisely how does Welsh deal with Fe/Hi, A/An, Yn/Mewn and Y/Yr (It, A/An, In and The)?
Y tri math o Yn Mae'r gair Yn yn cael ei ddefnyddio mewn tair ffordd wahanol- beth ydyn nhw?	The three types of Yn The word Yn is used in three different ways- what are these?
Mae, Oes & Ydy Pryd y dylech chi ddefnyddio Mae, Oes ac Ydy? Mae hyn yn gallu achosi penbleth. Beth yw'r ateb?	Mae, Oes & Ydy When to use mae, oes and ydy can cause confusion- when do we use which one?
Cyflwyno'r amser gorffennol - Es i / I went Sut gallwn ni ddechrau defnyddio berfau cryno’r gorffennol i ddweud pethau fel 'I went'?	Introducing the past tense - Es i / I went How do we start using the past tense and saying things like 'I went'?
Cyflwyno'r amser gorffennol (parhad) - Defnyddio 'Gwneud' Sut gallwn ni ddefnyddio'r gorffennol cryno i ddweud 'I did' hefyd?	Introducing the past tense (continued) - Using 'Gwneud' How do we extend the past tense by saying 'I did'?
Defnyddio berfau yn yr amser gorffennol Sut mae gweddill y berfau'n rhedeg yn yr amser gorffennol?	Using verbs in the past tense And what are the rules for the rest of the past tense verbs?
Yr amser gorffennol (Cael) Sut gallwn ni ddefnyddio’r amser gorffennol i ddweud 'I had' hefyd?	The past tense (Cael) How do we extend the past tense by saying 'I had'?
Yr amser gorffennol (Dod) Sut gallwn ni ddefnyddio’r amser gorffennol i ddweud 'I came' hefyd?	The past tense (Dod) How do we extend the past tense by saying 'I came'?
Rhagenwau Personol- Fy, Dy, Ei ayyb Mae treiglo'n digwydd pan fydd rhagenwau'n cael eu defnyddio gydag enwau a berfenwau. Beth sy'n newid?	Personal Pronouns- How to say ‘my’, ‘your’, ‘his, ‘her’, etc When we relate a noun or verb to a person some mutations take place. What changes?
Gallu, Moyn & Eisiau Beth yw'r gwahaniaeth rhwng Gallu, Moyn ac Eisiau? Pam mae Moyn ac Eisiau yn gweithio'n wahanol i'w gilydd?	Gallu, Moyn & Eisiau What is the difference between Gallu, Moyn and Eisiau, and why do Moyn and Eisiau behave slightly differently?
Cyn, Ar Ôl & Wedyn Pryd y dylen ni ddefnyddio Cyn a phryd y dylen ni ddefnyddio Ar ôl neu Wedyn?	Cyn, Ar Ôl & Wedyn When should we use Cyn and when should we use Ar ôl or Wedyn?
Y Ferf 'Bod' Yn y Gymraeg mae berfenw 'Bod / To Be' yn hyblyg iawn, ac mae ganddi lawer o ffurfiau. Beth ydyn nhw?	The Verb To Be The verb 'To Be / Bod' is very pliant in Welsh, and takes on many forms. What forms does it take?
Berfau Cryno Trwy ddefnyddio'r rhain, rydyn ni'n gallu dweud pethau mewn llai o eiriau. Sut mae gwneud hyn?	Short Form Verbs These allow us to condense an action into a shorter expression. How can we do this?
Wedi Beth yw ystyr y gair Wedi, a sut mae ei ddefnyddio?	Wedi What does the word Wedi mean, and how should we use it?
Rhaid i fi Sut mae mynegi rhaid neu angen?	Rhaid i fi- I have to / I must How do we express a necessity or need?
Arddodiaid Dyma grŵp o eiriau sy'n golygu 'to, on, at' etc. Sut mae dewis pa un i ddefnyddio gyda berf os bydd angen un?	Prepositions There are a range of words which equate 'to on, at', etc. How do we know which one to use with which verbs?
Ateb Cwestiynau Dyw ymateb i gwestiynau yn y Gymraeg ddim cyn hawsed ag y mae yn y Saesneg. Beth yw'r dewisiadau?	Answering yes and no Responding to questions isn't quite as simple as in English. What are our answer options?
Cyflwyno’r Amherffaith Sut mae dweud beth yr oedden ni ei wneud yn y gorffennol?	Introducing the Imperfect Tense How do we say what we were doing in the past?
Cyflwyno Gorchmynion Sut mae dweud pethau fel Go! Get ...! Be...! ac yn y blaen?	Introducing Commands How do we say things like Go! Get...!, Be...! and so on...
Ffurfio gorchmynion Sut mae defnyddio gorchmynion gyda mwy o ferfau?	Command Endings How do we use commands with a wider range of verbs?
Mynd â & Cymryd Pryd mae defnyddio Mynd â, a phryd mae defnyddio Cymryd?	Mynd â & Cymryd- To Take When do we use each form of Mynd â and Cymryd?
Bydd- Amser dyfodol Bod Sut mae dweud pethau fel 'I will be there at 7'?	Bydd- the future tense of Bod (to be) How do we say things like 'I will be there at 7?'
Sydd- Ffurf arall ar amser presennol 'Bod' Pan fyddwn ni eisiau dweud 'who is/are’ or ‘which is/are' yn yr amser presennol, bydd rhaid defnyddio Sydd. Sut mae hyn yn gweithio?	Sydd- Another form for the present tense of 'Bod / To Be' When we want to use the present tense with 'who is/are’ or ‘which is/are' we need to use Sydd- how does this work?
Defnyddio Gallu yn yr amser dyfodol Sut mae dweud pethau fel 'I can', 'Can I', 'Yes you can' a 'No you can't'?	Using Gallu in the future tense How do we say things like 'I can', 'Can I', 'Yes you can' and 'No you can't'?
Hwn, Hon, Hwnna, Honna, Y Rhain & Y Rheina Mae ffurfiau'r geiriau sy'n golygu This, That, These and Those yn debyg iawn yn y Gymraeg- ydych chi'n gallu esbonio p'un yw p'un?	This, That, These and Those The forms of This, That, These and Those are very similar in Welsh- can you you explain which is which?
Sut, Pa Mor & Pa Pa eiriau rydyn ni'n eu defnyddio mewn cwestiynau fel 'How are you?', 'What kind of house is it?' and 'What colour is it?''	Sut, Pa Mor & Pa Which forms do we use for questions such as 'How are you?', 'What kind of house is it?' and 'What colour is it?'

Lefel Sylfaen / Foundation Level

Cyflwyno'r Amser Dyfodol Sut mae dweud pethau fel 'Will you get up?' and 'Will you pay?' yn yr amser dyfodol?	Introducing the future tense How do we say things like 'Will you get up?' and 'Will you pay?' in the future tense?
Adolygu arddodiadau a'r terfyniadau priodol Rywbryd byddwn ni'n gweld pethau fel 'arno fe' and 'amdani hi'- beth yw'r ymadroddion yma, a beth yw'r patrymau sylfaenol?	Recapping prepositions and adding endings Sometimes we see things like 'arno fe' and 'amdani hi'- what are these and the patterns behind them?
Cyflwyno Bod fel That Yn aml yn y Saesneg byddwn ni'n gadael y gair 'that' allan o frawddegau, ond dyw hyn ddim yn bosibl yn y Gymraeg. Sut mae cyfleu ystyr y gair 'that'?	Introducing Bod as That In English we often omit 'that' from sentences, but this isn't possible in Welsh. How do we convey 'that'?
Cymalau yn yr amser dyfodol Beth sy'n digwydd pan fyddwn ni'n siarad am y dyfodol?	Clauses with the future tense What happens with 'bod' when we talk about the future?
Cip arall ar yr amser dyfodol Sut mae defnyddio Mynd, Cael a Gwneud i ofyn cwestiynau ac i ffurfio brawddegau negyddol?	Taking a look at the future tense again How do we form questions, use negatives and mynd, cael and gwneud?
Mwy am yr amser dyfodol Dyma ni'n gweithio'n galed iawn i ddysgu am yr amser dyfodol -- gawn ni ymarfer y terfyniadau rheolaidd?	Extending the future tense We are covering a lot of the future tense here- can we recap the straightforward regular endings?
Gofyn cwestiynau yn yr amser dyfodol Sut mae gofyn cwestiynau fel 'Will you learn? or 'Will they see?'	Asking questions in the future How do we ask questions such as 'Will you learn? or 'Will they see?'
Yr amser dyfodol (Cael) Sut mae dweud pethau fel 'I’ll have' a 'May I have?'	The future tense of Cael How do we say things such as 'I’ll have' and 'May I have?'
Yr amser dyfodol (Dod) Gan fod Dod yn afreolaidd yn yr amser dyfodol, sut mae defnyddio'r ffurfiau yma?	The future tense of Dod As Dod is irregular in the future, how do we use these forms?
Cyflwyno'r Goddefol Sut mae dweud pethau sy wedi digwydd i ni, fel 'I was born' neu 'She was brought up'?	Introducing the Passive voice How do we say things that have happened to us, such as 'I was born' or 'She was brought up'?
Mynegi hoffter gan ddefnyddio 'Mae'n well gyda fi' Sut mae dweud pethau fel 'I prefer...' neu 'What do you prefer?' ...?	Expressing a preference with 'Mae'n well gyda fi' How do we say things like 'I prefer...' or 'What do you prefer?'
Cyflwyno'r Amodol Sut mae dweud pethau fel 'I would be' a 'They would go'?	Introducing the Conditional tense How do we say things like 'I would be' and 'They would go'?
Yr Amodol (parhad)- If I Could Sut mae dweud pethau mwy cymhleth gan ddefnyddio'r amodol fel 'If I was to go?'	Continuing the Conditional tense with If I Could How do we extend the conditional tense and express a touch more complexity with things like 'If I was to go?'
Cyflwyno Rhifolion a Threfnolion Sut mae dweud pethau fel 'the first, second or twenty-third'?	Introducing Cardinal and Ordinal numbers How do we say things like the first, second or twenty-third?
Cyflwyno Gorchmynion- gyda Ti Sut mae dweud pethau fel ''Stand up' neu 'Don't'...?	Introducing Commands- with Ti How do we say things like 'Stand up' or 'Don't'...
Y Goddefol (parhad) Cip arall ar y goddefol	Continuing the Passive voice Taking another glance at the Passive voice
Mor, Cystal & Cynddrwg Sut mae dweud 'So', 'As...as', 'As good as' ac 'As bad as'?	Mor, Cystal & Cynddrwg How do we say 'So', 'As...as', 'As good as' and 'As bad as'?
Cymharu dau beth Beth yw'r patrwm sylfaenol pan fyddwn ni'n dweud pethau fel 'Wetter', 'Taller' and 'Younger'?	Comparing two things What is the pattern behind saying things like 'Wetter', 'Taller' and 'Younger'?
Cymharu Ansoddeiriau Mae patrymau rheolaidd i'w defnyddio pan fyddwn ni'n cymharu pethau, er enghraifft pan fyddwn ni'n dweud "Mae Eglwys Gadeiriol Llandaf yn dalach na Neuadd y Ddinas ond Stadiwm y Mileniwm yw'r adeilad tala". Beth yw'r rhestr lawn?	Comparison of Adjectives There are set patterns for comparing items, for example saying "Mae Eglwys Gadeiriol Llandaf yn dalach na Neuadd y Ddinas ond Stadiwm y Mileniwm yw'r adeilad tala". What is the full list?
Cymharu ansoddeiriau- Y Radd Eithaf Sut mae dweud pethau fel 'The tallest', 'The biggest' neu 'The wettest'?	Comparing two adjectives- The Superlative How do we say things like 'The tallest', 'The biggest' or 'The wettest'?
Cymalau: Tair ffordd o ddweud That- Taw, Y & Bod Pryd y dylech chi ddefnyddio Taw, Y & Bod, y tri ohonyn nhw sy'n golygu 'that'?	Clauses: Three ways of saying That- Taw, Y & Bod How do we know when to use Taw, Y & Bod where they each mean 'that'?
Dylwn Sut mae cychwyn dweud pethau fel 'I should go'?	Dylwn- I should How do we get started with saying things such as 'I should go'?
Geiriau llenwi- Sut mae cael amser i feddwl wrth siarad? Beth dw i'n gallu ei ddweud i lenwi bwlch wrth i fi lunio'r frawddeg nesaf?	Verbal fillers- giving you time to think when speaking What can I say to fill a gap while I'm still putting the next sentence together?
Cyflwyno Berfau Cryno Rywbryd rydyn ni'n clywed ymadroddion fel 'Licwn i fynd' ac 'Allet ti?'- sut mae'r rhain yn cael eu llunio?	Introducing short-form verbs Sometimes we hear expressions such as 'Licwn i fynd' and 'Allet ti?'- how are these formed?
Heb - Mae'r gair yma yn cael ei ddefnyddio i olygu 'without' a hefyd i olygu 'Ddim wedi' Sut mae defnyddio Heb i olygu 'without' neu i olygu 'ddim wedi'?	Heb- Used as 'without' and in place of 'Ddim wedi' to mean 'have not' How do we go about using Heb in its two different forms?
Wrth Fy Modd Beth yw ffurfiau eraill yr ymadrodd 'Wrth fy modd', sy'n golygu 'I am delighted'?	Wrth Fy Modd- In my element or Delighted What are the variations of 'Wrth fy modd', meaning 'I am delighted'?
Ar ôl, Ar bwys, O flaen & O gwmpas Mae geiriau yma yn eithaf tebyg i'w gilydd- Beth yw'r gwahaniaeth rhyngddyn nhw?	Ar ôl, Ar bwys, O flaen & O gwmpas - After, Beside, In front of & Around These sets of words can sound quite similar- what is the difference between them?
Bod yn yr Amodol: Byddwn, Byddet, Byddai, Bydden, Byddech, Bydden Sut mae cychwyn dweud pethau fel 'I would go' a 'She would come'?	The conditional form of Bod: Byddwn, Byddai & Byddet How do we start saying things such as 'I would go' and 'She would come'?
Cyflwyno Lluosog Enwau Beth yw rhai ffyrdd o ffurfio lluosog enwau yn y Gymraeg?	Introducing plurals What are some ways in which plurals are formed in Welsh?
Dim Ond Beth yw ystyr yr ymadrodd 'Dim ond' a sut mae'n effeithio'r frawddeg o'i gwmpas?	Dim Ond- Only What does 'Dim Ond' mean and how does it affect the sentence around it?
Pwysleisio rhannau brawddeg yn yr amser presennol ac yn yr amser gorffennol Sut mae newid brawddeg i bwysleisio rhan wahanol ohoni hi?	Emphasising elements of a sentence in the present and past tense How do we amend a sentence to emphasise a different part?
Cynffoneiriau Sut rydych chi'n ychwanegu ymadroddion fel 'Aren’t I', 'Don’t you' a 'Won’t you' i gwestiynau er mwyn swnio fel siaradwr rhugl?	Cynffoneiriau- Tags How do we add phrases such as 'Aren’t I', 'Don’t you' and 'Won’t you' to questions in order to help sound like a native speaker?
Er Gall y gair Er olygu naill ai 'although' neu 'despite'. Mae ganddo fe sawl ystyr eraill hefyd - Beth yw'r rhain?	Er- Although / Despite The word Er can mean although or despite, but it also has a few other meanings- what are these?
Pen Yn arferol, mae'r gair Pen yn golygu 'head, end, top'. Mae ganddo fe sawl defnydd idiomatig hefyd- Beth yw'r rhain?	Pen: Head, End, Top & Idioms Pen usually means head, end or top, but it also has a few idiomatic uses- what are these?
Mynd ati o ddifrif gyda Lluosogion O'r blaen rydyn ni wedi cael cipolwg ar luosogion. Sut mae gwneud lluosogion i fwy o eiriau?	Diving into Plurals Following the earlier glance at plurals, how do we use plurals with a wider range of words?
Y Genidol - Defnyddio dau air neu fwy gyda'i gilydd Mae'r Gymraeg yn llai hyblyg na'r Saesneg pan fydd yn cysylltu dau air gyda'i gilydd- sut mae gwneud hyn?	The Genitive- Using two or more nouns together Welsh is less flexible when joining two nouns than English- how do we accomplish this?
Y Treiglad Meddal gyda geiriau benywaidd unigol Gawn ni weld rhai esiamplau o'r treigladd meddal gyda geiriau benywaidd unigol?	Soft Mutations with feminine singular nouns Can we have some examples of soft mutations with feminine singular nouns?
Atgrynhoi Adferfau Beth yw adferfau, a sut mae eu defnyddio?	Recapping Adverbs What are adverbs and how do we use them?
Byth & Erioed Pryd rydyn ni'n defnyddio Byth, a phryd rydyn ni'n defnyddio Erioed?	Byth & Erioed- Ever & Never When do we use Byth and when do we use Erioed?
Ta Beth, Bron a Bron i Fi Sut mae defnyddio'r ymadroddion defnyddiol hyn?	Ta Beth, Bron a Bron i Fi- Anyway, Almost, and I Almost How do we use these handy little phrases?
Dyma fi’n, Cyfuno Lliwiau & Iawn Sut mae defnyddio Dyma Fi? Sut mae disgrifio arlliwiau? Sut mae defnyddio'r gair Iawn?	Dyma fi’n, Cyfuno Lliwiau & Iawn- A short way of saying 'I am', Combining Colours, and using Iawn How do we use Dyma Fi, how do we describe shades of colours and how can Iawn be used?

Lefel Canolradd / Intermediate Level

Allan / Mas, Ar Gyfer, Cam, Er Mywn, Yn Enedigol & Llys Casgliad o gyngor ar y geiriau hyn	Allan / Mas, Ar Gyfer, Cam, Er Mywn, Yn Enedigol & Llys A collection of advice on these words
Cyflwyno enwau gwledydd Oes ffyrdd hawdd o ddysgu llawer o enwau gwledydd?	Introducing country names Are there straightforward ways to learn lots of country names?
Yr arddodiad 'i' Mae sawl ffordd o ddefnyddio'r arddodiad 'i'- beth yw'r rhain?	The preposition 'i' 'I' is used as a preposition in many ways- what are these?
Defnyddio Mo fel gair negyddol Sut mae defnyddio'r gair negyddol Mo?	Using 'Mo' as a negative How is Mo used to indicate a negative?
Ffurfiau amhersonol y berfau afreolaidd Sut ydyn ni’n dod i gyfarwydd â ffurfiau llenyddiol Mynd, Cael, Gwneud, a Dod?	Impersonal forms of the irregular verbs How do we become familiar with formal written forms of Mynd, Cael, Gwneud and Dod?
Mwy am Luosogion Gawn ni gael cip arall ar fwy o luosogion?	Extending Plurals Can we take a look at more forms of plurals?
Defnyddio Bod yn yr amser presennol a'r amser amherffaith Sut mae defnyddio ymadroddion fel 'Fy mod i' a 'Credir y bydd' mewn cymylau enwol?	Using Bod as That in the present and imperfect tenses How do we use forms such as 'Fy mod i' and 'Credir y bydd'?
Ardoddiadau yn Gymraeg ffurfiol Beth yw ystyr ffurfiau llenyddol ar arddodiadau fel 'ataf', 'atom' neu 'atynt'?	Prepositions in formal Welsh When we see prepositions in the form of 'ataf', 'atom' or 'atynt', what do they mean?
Gwahaniaethau pwysig rhwng Cymraeg y De a Chymraeg y Gogledd Sut mae patrymau Cymraeg y De yn wahanol i'r rheini yng Nghymraeg y Gogledd?	Key differences between North and South Welsh What are some of the main changes in patterns between North and South Welsh?
Atgrynhoi Yn Gadewch i ni edrych ar y gair Yn unwaith eto- beth fydd yn treiglo ar ei hôl hi, a beth na fydd?	Recapping Yn Can we just run through 'Yn' again- what mutates after it and what doesn't?
Dadansoddi'r gramadeg yn y gân 'Calon Lân' Rwy'n hoff iawn o'r gân Cymraeg o'r enw Calon Lân, ond mae'n cynnwys Cymraeg llenyddiol- gewch chi esbonio ystyr y geiriau hardd?	Analysing the grammar in 'Calon Lân' I'm really fond of the Welsh song Calon Lân, but it uses formal Welsh- can you talk us through the meaning of the beautiful words?
Defnyddio Gwneud yn amser dyfodol Oes ffordd gyflym a hawdd o ddefnydio berfau yn yr amser dyfodol?	Using Gwneud in the future Can you show us a quick and easy way to put verbs into the future tense?
Cyflwyno iaith ffurfiol Mae rhai gwahaniaethau rhwng Cymraeg ffurfiol a Chymraeg ar lafar. Beth yw'r pethau mwyaf pwysig i'w deall pan fyddwch chi'n ysgrifennu?	Introducing formal language As formal written Welsh is a little different from spoken Welsh, what are the main things we should learn about it first?
Defnyddio'r Amodol Cryno Sut mae defnyddio'r Amodol Cryno i ddweud 'I would go' fel 'Elwn i'?	Using the shortened form of the conditional tense How do we compress phrases such as 'Byddwn i’n mynd' into 'Elwn i'?
Yr Amodol: Cymharu'r ffurfiau ar lafar â'r rhai ffurfiol ysgrifenedig Sut y byddwch chi'n ynganu ffurfiau'r Amodol pan fyddwch chi'n gweld geiriau fel 'Licwn i'?	Comparing the written and spoken forms of the Future Conditional tense How do we learn the differences between forms such as 'Licwn i' and 'Licen i' (I would like)?
Atgrynhoi ac ymestyn syniadau ynglŷn â Phwyslais Sut mae cyferbynu pethau? Sut mae mynegi syndod neu anghrediniaeth? Sut mae anghytuno?	Recapping and extending the Emphatic form How do we contrast things, express surprise, disbelief, or disagreement?
Defnyddio'r geiriau pwysleisiol Taw & Mai, a'r Cyplad yn yr amser presennol, sef Yw Sut mae defnyddio'r geiriau Yw, Taw a Mai i bysleisio rhywbeth?	Using the emphatic words Taw & Mai, and the present-tense connecting form of To Be, that is Yw How do we use Yw, Taw and Mai to emphasise something?
Dydd & Diwrnod Y geiriau Dydd a Diwrnod fel ei gilydd sy'n golygu Day, ond byddan nhw'n cael eu defnyddio mewn cyd-destunau gwahanol- beth yw'r rhain?	Dydd & Diwrnod- Words for Day Both 'Dydd' and 'Diwrnod' mean 'Day', but are used in different contexts- what are those?
Hwn, Hon, Hwnna, Honno, Y Rhain, Y Rheina & Rheiny Mae'r geiriau hyn i gyd yn eitha tebyg i'w gilydd- beth yw'r gwahaniaeth rhyngddyn nhw?	Demonstrative Adjectives and Pronouns- Saying This, That, These, Those As each of these words is quite similar, how do we tell the difference between them?
Fan Hyn & Fanna Sut mae dweud 'By here' ac 'Over there'?	Fan Hyn & Fanna- By here & Over there How do we say things like 'By here' and 'Over there'?
Adolygu Ateb Cwestiynau Gawn ni edrych ar y ffyrdd gwahanol o ateb cwestiynau unwaith eto?	Revising Answers to Questions Can we go through again the different ways of answering questions?
Cyflwyno Amser Gorffennol Crwyno Bod- Bues, Buest, Buodd, Buon, Buoch & Buont Sut mae dweud pethau fel 'Fuoch chi ar wyliau eleni?'	Introducing the Short Past Tense of Bod- Bues, Buest, Buodd, Buon, Buoch & Buont How do we say things such as 'Did you go on holidays this year?'
Yn & Rhwng Mae Yn yn golygu 'in' ac ystyr Rhwng yw 'between'. Rwybryd mae'n anodd pa un y dylech chi ei ddefnyddio- gawn ni egluro hyn?	Yn & Rhwng- In & Between Yn means in and Rhwng means between but it can be unclear when to use which- can we clarify this?
Blwydd, Blwyddyn & Blynedd Mae'r geiriau hyn i gyd yn golygu Year, ond maen nhw'n cael eu defnyddio mewn cyd-destunau gwahanol. Pryd y dylen ni ddefnyddio Blwydd, Blwyddyn neu Flynedd?	Blwydd, Blwyddyn & Blynedd- Different words for Year Each of these means 'Year', but is used in different contexts- when do we use which?
Arall, Eraill, Y Llall & Y Lleill Mae sawl gair sy'n golygu Other. Sut mae defnyddio'r geiriau gwahanol hyn?	Arall, Eraill, Y Llall & Y Lleill- Words for Other How do we use the different forms of 'Other'?
Geiriau Bychain: Y Fannod (Y, Yr, 'R), A & Ac, Â & Ag Beth yw'r ffurfiau gwahanol ar y geiriau Yr, A, ac Â?	Little Words: The Definite Article ('The'), 'And' & 'With' Can we just run through again the differences between these forms of the definite article, and & with?
Di Di- yw rhagddodiad sy'n golygu 'heb'. Rydyn ni'n ei weld yn eitha aml- sut mae ei ddefnyddio?	Di- Without or Less I've seen Di, meaning without or less, appear quite often- how can it be used?

Cyfres Amdani- Llyfrau i Ddysgwyr: Tudalen Gartref / Cyfres Amdani- Books for Learners: Homepage

Neil Rowlands — Fri, 01 Nov 2019 18:00:08 +0000

Cyfres cyffrous o lyfrau ar gyfer oedolion sy'n dysgu Cymraeg
An exciting series of books for adults who are learning Welsh

Mae'r prosiect Cyfres Amdani yn cael ei ariannu gan y Cyngor Llyfrau ac mae pedair gwasg (Atebol, CAA Cymru, Gomer & Y Lolfa) wedi cyhoeddi pump llyfr yr un. Mae cydweithio agos hefyd gyda'r Ganolfan Dysgu Cymraeg Genedlaethol, ac mae'r llyfrau'n cydymffurfio gyda'r cwricwlwm newydd. Mae lefelau llyfrau'r prosiect yn cydymffurfio â lefelau dysgu ail iaith Ewrop.

The Amdani Series project is funded by the Welsh Books Council and four presses (Atebol, CAA Cymru, Gomer & Y Lolfa) have published five books each. They are also working closely with the National Centre for Learning Welsh, and the books correlate with the new curriculum. The levels of the books align with European levels of second language learning.

Helen Prosser, Cyfarwyddwr Strategol, Y Ganolfan Dysgu Cymraeg Genedlaethol: Mae’n bwysig bod ein dysgwyr yn cael digon o gyfleoedd i ymarfer defnyddio’r Gymraeg y tu allan i’r dosbarth, er mwyn datblygu eu sgiliau a magu hyder. Bydd y gyfres fywiog hon o lyfrau deniadol yn adnodd gwerthfawr iawn, yn enwedig gan fod y llyfrau wedi’u teilwra ar gyfer gwahanol lefelau’r sector Dysgu Cymraeg. Mae wedi bod yn bleser cydweithio â’r Cyngor Llyfrau a dy’n ni’n gobeithio bydd y fenter hon yn ffordd o ddenu dysgwyr at ddarllen llyfrau Cymraeg yn gyffredinol, ac ar hyd eu siwrnai i ddysgu’r iaith.

Meinir Wyn Edwards, Golygydd, Y Lolfa: Fel golygydd rhai o’r llyfrau yn y prosiect, mae wedi bod yn brofiad grêt cydweithio gyda gweisg eraill. Gobeithio bydd mwy o lyfrau hamdden i ddysgwyr yn cael eu cyhoeddi ar ôl i’r prosiect cychwynnol o 20 llyfr ddod i ben. Os ydy nifer y siaradwyr Cymraeg yn mynd i gyrraedd y miliwn erbyn 2050 mae angen denu mwy o bobl i ddysgu’r iaith ac mae llyfrau fel hyn yn un cam bach pwysig arall tuag at gyrraedd y nod.

More insight and opinion... Tu ôl y Llen o'r Gyfres Amdani.

Helen Prosser, Strategic Director, the National Centre for Learning Welsh: It’s important our learners have plenty of opportunities to practise using their Welsh outside the classroom, so they can develop their skills and gain confidence. This new series of entertaining books will be a fantastic resource, especially so as the books reflect the different language patterns taught on our courses. It’s been a pleasure working with the Welsh Books Council and we hope this initiative will help attract learners to reading Welsh books in general, and all along their language journey.

Meinir Wyn Edwards, Editor, Y Lolfa: As an editor for some of the books in the project, it has been a great experience to collaborate with other presses. Hopefully more leisure books for learners will be released after the first project of 20 books comes to an end. If the number of Welsh speakers is going to reach a million by 2050 then there is a need to attract more people to learn the language, and books like this are an important extra step to help reach the goal.

More insight and opinion... Behind the Scenes of Cyfres Amdani.

Disgrifiad Gwales: Mae'r nofel yn sôn am ddiwrnod ym mywyd Sophia Reynolds, sydd ar ei ffordd i fod yn ecstra mewn ffilm, ond mae nifer o ddigwyddiadau yn ei rhwystro rhag cyrraedd y set. Mae'n gorfod ymweld â swyddfa'r heddlu sawl gwaith, ond does dim ots ganddi, oherwydd mae'n ffansïo'r plismon yno!

Gwales description: This is a humorous romance about one memorable day in the life of Sophia Reynolds, who is on her way to be a film extra, but a number of incidents prevent her from reaching the set. She has to visit the police office several times, but she doesn't mind, as she fancies the policeman there!

Meinir Wyn Edwards: Roedd hi’n bleser cael addasu nofel Lefel Mynediad hyd at Uned 8. Ond roedd hi’n her a hanner, gan nad o’n i’n gyfarwydd â’r eirfa a’r patrymau iaith sydd yn y cwriwlwm Dysgu Cymraeg newydd. Mae’r ymateb i’r llyfr yn y siopau wedi bod yn dda ac mae cyhoeddi llyfrau ysgafn i ddysgwyr Cymraeg yn hollbwysig.
Stori syml, gyda digon o hiwmor, am Sophia yw Am Ddiwrnod! (What a day!). Mae hi ar ei ffordd i fod yn ecstra mewn ffilm gydag un o’i hoff actorion, Fabio Facelli. Ond mae sawl peth yn digwydd iddi ar ei ffordd yno ac mae’n rhaid iddi alw yng ngorsaf yr heddlu sawl gwaith. Ond does dim ots gan Sophia, oherwydd mae llygaid neis iawn gan y plismon! Mae’n braf cael stori garu i godi calon!

Meinir Wyn Edwards: It was a pleasure to adapt an Entry level novel up to Unit 8. But it was a challenge and a half, since I was not familiar with the language patterns used in the new Learn Welsh curriculum. The response to the book in shops has been good and publishing light books for learners is vital.
Am Ddiwrnod! is a simple story about Sophia, with lots of humour. She is on her way to be an extra in a film with one of her favourite actors, Fabio Facelli. But several things happen to her on her way there and she has to call into the police station several times. But Sophia doesn't mind, because the policeman has very nice eyes! It's nice to have a love story to lift the heart!

Helen Prosser:
Elfen gyffrous bod yr awduron sy wedi ysgrifennu’r llyfrau Mynediad a Sylfaen wedi bod yn dilyn yr un patrymau iaith â’r cyrsiau cenedlaethol newydd. Mae hyn yn meddwl y bydd yn bosib darllen y llyfr cyntaf Am Ddiwrnod! ar ôl wyth uned o’r cwrs Mynediad.
An exciting element is that authors who have written the Entry and Foundation books have followed the same patterns as the new national courses. This means that it is possible to read the first book Am Ddiwrnod! after eight units of the Entry course.

Disgrifiad Gwales: Mae Elsa Bowen yn gweithio fel ditectif preifat; fel arfer mae'n ymchwilio i dwyll yswiriant. Ond mae hynny'n newid ar y bore Mercher yma. Mae sylw Elsa ar siop lyfrau Cymraeg yn nhre Caernarfon lle mae pethau annisgwyl yn digwydd. Mae'r stori yn canolbwyntio ar Lilith Lewis, gangster lleol sydd yn achosi trafferth.

Gwales description: Elsa Bowen works as a private detective; usually she deals with insurance fraud. But that all changes on this Wednesday morning. Elsa's attention is drawn to the bookshop in Caernarfon where strange things are happening. The story focuses on Lilith Lewis, a local gangster who causes trouble.

Darllen mwy: Cyfweliad â Pegi Talfryn / Read more: Interview with Pegi Talfryn

Warning: Parameter 2 to qtranxf_postsFilter() expected to be a reference, value given in /home/parallel/public_html/wp-includes/class-wp-hook.php on line 324

Disgrifiad Gwales: Yn y llyfr hwn mae Jon Gower yn mynd â'r darllenydd i 30 o leoliadau sy'n gysylltiedig â hanes Cymru. Mae'n esbonio pam mae'r lleoliadau yn bwysig yn hanes Cymru, ac mae e'n disgrifio eu harddwch a'u naws yn ei ffordd arbennig ei hun.

Gwales description: In this book, Jon Gower takes the reader to 30 different locations connected to Wales' history. He explains why these places are important to Welsh history and describes their beauty and atmosphere in his own special way.

Darllen mwy: Blas o'r llyfr / Read more: A taste of the book

Warning: Parameter 2 to qtranxf_postsFilter() expected to be a reference, value given in /home/parallel/public_html/wp-includes/class-wp-hook.php on line 324

Disgrifiad Gwales: Un noson. Un stryd. Ac mae gan bob person ym mhob tŷ broblem. Sut mae Nina yn mynd i ddweud ei newyddion wrth Dafydd? Pam mae Magi yn gorfod ailfeddwl am Xavier? Beth mae Sam yn mynd i wneud am y broblem fawr? Sut mae bywyd Huw yn mynd i newid am byth? Bydd un nos Wener yn newid popeth.

Gwales description: One Night. One street. And everyone in every house has a problem. How will Nina tell Dafydd the news? Why does Magi have to rethink her relationship with Xavier? What will Sam do about his big problem? How will Huw's life change forever? One Friday night will change everything.

Mared Lewis: Mae'r stori yn galw i mewn ac allan o fywydau'r bobol sy'n byw drws nesa' i'w gilydd ar un stryd arbennig mewn tref yng Ngogledd Cymru. Mae pawb yn byw drws nesa, ond mae ganddyn nhw fywydau diddorol, ac mae gen pawb ei broblem ei hun. Mae'n lyfr difyr, a dyma'r tro cyntaf i mi addasu llyfr gan rhywun arall. Roedd hi'n anodd i ddechrau peidio rhedeg i ffwrdd efo'r stori fy hun, ond fe ddaeth pethau'n haws.

Mared Lewis: The story pops in and out of the lives of people living next door to one another in a particular street in a town in North Wales. Everyone lives next door, but they lead interesting lives, and all of them have their own problems. It is an entertaining book, and that’s the first time I have adapted a book by someone else. At first it was difficult to stop myself running away with the story myself, but then things became easier.

Disgrifiad Atebol: Mae Dafydd yn cerdded yn ei gwsg, ac un bore, mae'n deffro yn waed i gyd. Mae'r llyfr yn dilyn olion traed gwaedlyd allan o'r tŷ a thrwy'r pentref ac yn darganfod Mrs Roberts a'i zimmerframe ar ochr y ffordd wedi'i tharo gan gar. Pwy sydd wedi ei tharo? A fydd yr heddlu yn arestio'r person cywir?

Atebol description: Dafydd walks in his sleep, and one morning he wakes up to see blood everywhere. The book follows the bloody footprints out of the house and through the village and discovers Mrs Roberts and her zimmerframe on the roadside hit by a car. Who hit her? Will the police arrest the right person?

Bethan Gwanas: Mi wnes i wir fwynhau sgwennu ar gyfer dysgwyr eto, a braf oedd gallu sgwennu am rywun gwahanol iawn i Blodwen Jones! Ro’n i’n hoff iawn o gymeriad Dafydd, ac roedd y broses o ddod i’w nabod o wrth sgwennu amdano yn ddiddorol. Dim ond y syniad o rywun yn cerdded yn ei gwsg ac yn deffro i weld bod gwaed dros y lle, oedd yn fy mhen i ar y dechrau. Doedd gen i ddim syniad gwaed pwy oedd o nes i mi ddechrau sgwennu, ac ro’n i’n ‘darganfod’ y stori yn union fel bod yn ddarllenydd. Gobeithio y bydd y dysgwyr yn mwynhau gymaint ag y gwnes i fwynhau!

Bethan Gwanas: I really enjoyed writing for learners again, and it was nice to be able to write about someone different different to Blodwen Jones! I liked Dafydd's character, and the process of getting to know him when writing about him was interesting. The idea of someone was walking in sleep and waking up to see that there was blood over the place was all that was in my head at the beginning. I had no idea who the blood was from before I started writing, and I just discovered the story in the same way as the reader. I hope that the learners will enjoy it as much as I enjoyed!

Disgrifiad Gwales: Addasiad o hunangofiant poblogaidd Nigel Owens, Hanner Amser. Mae'r testun wedi ei rannu'n benodau byrion, ac yn sôn am ei blentyndod, ei yrfa fel un o reffaris rygbi gorau'r byd, ei deithiau, ei deulu, ei iselder a'i rywioldeb.

Gwales description: An adaptation of Nigel Owen's autobiography Hanner Amser. The text is arranged into short chapters, mentions his childhood, his career as one of the best referees in the in the world, his travels, his family, his depression and his sexuality.

Disgrifiad Gwales: Straeon byrion sy’n llawn hiwmor, gan awdures sydd wedi dysgu Cymraeg ei hun.

Gwales description: Short stories with a good pinch of humour, by an author who is a Welsh learner herself.

Zoe Pettinger: Idiomau a diarhebion ydy teitlau’r straeon i gyd. Maen nhw mor bwysig a maen nhw’n cyfoethogi’r iaith. Mae pum stori yn y gyfrol ac mae pob un yn ‘genre’ gwahanol. Ro’n i eisiau apelio at bawb a ro’n i eisiau cynnwys straeon am ddysgwyr eu hunain. Dyn ni i gyd yn rhannu hiwmor am y treigladau a gramadeg, a dyn ni i gyd yn deall yr anawsterau o fod yn ddysgwr Cymraeg!

Zoe Pettinger: All the short stories have titles which are idioms or proverbs. They are so important and they enrich the language. There are five stories in the volume and each one is in a different genre. I wanted to appeal to everyone and I wanted to include stories about learners themselves. We all take part in the humour about mutations and grammar, and we all understand the difficulties of being Welsh learners!

Disgrifiad Gwales: Mae Parc Cenedlaethol Bannau Brycheiniog yn enwog am ei harddwch naturiol ac am y llwybrau cerdded. Ond mae'r lle yn cyrraedd y newyddion am reswm arall; mae pobl yn cael eu lladd yn yr ardal.

Gwales description: The Brecon Beacons National Park is famous for its natural beauty and for its walking trails. However the place reaches the news for another reason; people are being killed in the area.

Adolygiad gan Sue Ward, Dysgwraig o Say Something in Welsh: Stori dditectif gyffrous. Oedd diddordeb gyda fi yn syth o’r frawddeg gyntaf. Doeddwn i ddim eisiau stopio darllen! Mae’r iaith yn addas ar gyfer dysgwyr, ac mae’r geirfa ddefnyddiol hefyd.

Review by Sue Ward, learner from Say Something in Welsh: An exciting detective story. I had an interest straight from the first sentewnce. I didn't want to stop reading! The language is suitable to learners, and the vocabulary is very useful.

Disgrifiad Gwales: Nofel ysgafn am ddyn sy'n syrthio mewn cariad â'i diwtor. Mae Liam yn newydd i ddosbarth Liz ym mis Medi. Ar yr wyneb mae'n hollol wahanol i'w diwtor Cymraeg. Er gwaetha'r gwahaniaeth oed mae carwriaeth yn datblygu rhwng y ddau, a Liz yn wynebu creisus tipyn mwy cymhleth na sut i gyflwyno treigladau...

Gwales description: A light-hearted novel about a man who falls in love with his tutor. Liam is new to Liz's class in September. On the face of it, he is completely different from his Welsh tutor. Despite the age difference, a love affair develops between the two, and Liz faces a crisis that is a little more complex than how to introduce mutations...

Exclusive author insight:
Ysgrifennu'r nofel i ddysgwyr, Gwers Mewn Cariad

Warning: Parameter 2 to qtranxf_postsFilter() expected to be a reference, value given in /home/parallel/public_html/wp-includes/class-wp-hook.php on line 324

Disgrifiad Gwales: Stori deimladwy am ymdrech dwy chwaer i ddod i delerau â dementia eu mam, a'i effaith ar eu bywydau.

Gwales description: The story of two sisters who try to come to terms with their mother's illness, and its effect on their own lives.

Elin Meek: Mae nifer o themâu yn y nofel hon: problem gofalu am bobl sy'n heneiddio; dementia; tensiynau rhwng dwy chwaer; tensiynau rhwng pâr priod; beth sy'n ein gwneud ni'n hapus mewn gwirionedd. Dyna ro'n i'n ei deimlo beth bynnag, wrth ddarllen ac addasu'r nofel. Dw i wedi troi'r teitl yn Gymraeg - fel ei fod yn dangos bod angen i ni gofio anghofio am rai pethau yn y gorffennol, er mwyn symud ymlaen i'r dyfodol. Dyna mae'r prif gymeriad yn ei wneud yn y diwedd, dw i'n meddwl.
Roedd y nofel Saesneg wedi ei lleoli yn Llundain, Marlow a Brighton, felly newidiais i'r rhain i: Llanelli, Y Bont-faen a'r Mwmbwls, ger Abertawe. Mae Sarah, y prif gymeriad yn y nofel Saesneg, yn canu 'All Things Bright and Beautiful', felly yn Gymraeg, mae hi'n canu 'Calon Lân'. Dw i'n mwynhau meddwl am ffyrdd o Gymreigio nofelau fel hyn fel bod y darllenydd yn credu yn y nofel fel un sydd wedi'i lleoli yng Nghymru.

Elin Meek: There are a number of themes in this novel: the problem of caring for older people; dementia; tensions between two sisters; tensions between a married pair; and what makes us truly happy. This is what I was feeling anyway, when reading and adapting the novel. I've swapped the title in Welsh- so that it shows we need to remember to forget about some things in the past, in order to move on to the future. This is what the main character does in the end, I think.
The English novel was set in London, Marlow and Brighton, so I changed these to: Llanelli, Cowbridge and Mumbles, near Swansea. Sarah, the main character in the English novel, sings 'All Things Bright and Beautiful', so in the Welsh, she sings 'Calon Lân'. I enjoy thinking about ways to Welshify novels like this so that the reader believes the novel is one that is set in Wales.

Warning: Parameter 2 to qtranxf_postsFilter() expected to be a reference, value given in /home/parallel/public_html/wp-includes/class-wp-hook.php on line 324

Disgridiad Gwales: Mae Katie newydd symud i Gymru gyda'i gŵr newydd, Dylan. Yn ôl Dylan roedden nhw am fyw mewn tŷ enfawr, ond mae pethau'n mynd o chwith ac mae'n rhaid i'r ddau symud i fyw gyda'i rieni ef. Sut fydd teulu Dylan yn ymdopi gyda Saesnes hollol ddi-glem yn eu plith?

Gwales description: Katie has just moved to live in Wales with new husband Dylan. She had hope to live in a large house but things don't work out as she had anticipated, and she has to live with Dylan's parents. How will Dylan's family cope with a clumsy English woman?

Sarah Reynolds: Mae pob priodas yn antur, ond mae priodi rhywun ry' chi ddim ond wedi nabod ers mis yn antur a hanner! Mae Cyffesion Saesnes yng Nghymru yn dilyn hynt a helynt Katie, sydd wedi cwrdd â Dylan o dan yr haul ar ynys rhamantus Sbaenaidd… ond mae Katie yn dysgu yn go gyflym, bod ei gŵr newydd yn dod fel bargen pecyn. Os yw’r briodas i fod yn llwyddiannus, fe fydd yn rhaid i Katie hefyd dderbyn ei deulu, ei wlad a’i iaith.
Mae Katie yn glanio yng nghefn gwlad Sir Gâr heb air o Gymraeg, a dim clem am ddiwylliant Cymru. Dyw ei siwrne ddim yn hawdd ac yn y nofel gomedïaidd hon; rydw i wir yn gobeithio fe fydd dysgwyr yn chwerthin a gwingo at rhai o’r camgymeriadau mae Katie yn gwneud ar hyd ei siwrne. Mae hon yn stori gariad nid yn unig rhwng Katie a Dylan ond hefyd rhwng Katie a Chymru.

Sarah Reynolds: Every wedding is an adventure, but marrying someone that you have only known for a month is an adventure and a half! Cyffesion Saesnes yng Nghymru follows the troubles of Katie, who has met Dylan under the sun of a romantic Spanish island... but Katie learns quickly that her new husband comes as a package. If the marriage is to be successful, Katie will have to accept his family, his country and his language.
Katie lands in rural Carmarthenshire without a word of Welsh, and not a clue of Welsh culture. Her journey isn't easy and this is a comic novel; I hope that every learner laughs and winces at some of the mistakes that Katie makes on her journey. This is a love story not only between Katie and Dylan but between Katie and Wales.

Learn Welsh: Where and how? An overview of resources / Dysgu Cymraeg: Ble a sut? Trosolwg o adnoddau

Neil Rowlands — Fri, 01 Nov 2019 16:00:11 +0000

Y Ganolfan Dysgu Cymraeg Gendlaethol / The National Centre for Learning Welsh

learnwelsh.cymru

The National Centre for Learning Welsh is responsible for all aspects of the Welsh for Adults education programme - from curriculum and course development to resources for tutors, research, marketing and e-learning. Its aim is to attract new learners to the Welsh language and increase the numbers using and enjoying Welsh each day. The National Centre works with a network of providers across Wales, which delivers Welsh courses on its behalf and are outline below.

Addysgydd ac Awdures Eiry Miles:
Creu cyrsiau newydd ar gyfer dysgu Cymraeg / Educator and Author Eiry Miles: Creating new courses for learning Welsh

Lynda Pritchard Newcombe:
WLPAN: O Israel i Gymru: Llinach cyrsiau Cymraeg i Oedolion / From Israel to Wales: The lineage of Welsh for Adults courses

Say Something In Welsh

saysomethingin.com/welsh

SaySomethingInWelsh is a course that focuses on helping people learn to speak and understand Welsh, and avoids wasting time on complicated grammar rules and reading/writing. Based on the latest research in language learning, the course provides downloadable MP3 files for free. The entire introductory course of 25 lessons, the practice sessions and vocabulary units are all entirely free of charge. Give it a go and you'll be speaking Welsh in no time!

Nicky Roberts:
Dysgu Cymraeg gyda Say Something In Welsh / Learning Welsh with Say Something In Welsh

Profiad Iaith: Pobl Sydd yn Siarad am Ddysgu a Defnyddio’r Iaith / Language Experience: People Speaking about Learning and Using Welsh

Duolingo

duolingo.com/course/cy/ en/Learn-Welsh-Online

Everyone learns in different ways. For the first time in history, we can analyze how millions of people learn at once to create the most effective educational system possible and tailor it to each student. Duolingo's ultimate goal is to give everyone access to a private tutor experience through technology. It's hard to stay motivated when learning online, so we made Duolingo so fun that people would prefer picking up new skills over playing a game.

Duolingo Welsh for English speakers:
Dathlu 1 miliwn o ddefnyddwyr / Celebrating 1 million users

Yr Eisteddfod Genedlaethol

eisteddfod.wales

Held during the first week of August every year, the National Eisteddfod is a celebration of the culture and language in Wales. The festival travels from place to place, alternating between north and south Wales, attracting around 150,000 visitors and over 250 tradestands and stalls. The history of the Eisteddfod in Wales can be traced back to 1176, with the modern history of the organisation dating back to 1861. Traditionally a competition-based festival, attracting over 6,000 competitors every year, the festival has developed and evolved over recent years, and whilst the competitions form the central focus for the week, the Maes (site) itself has grown and developed into a vibrant festival with hundreds of events and activities for the whole family.

Gareth Thomas:
Iolo Morganwg a’r Eisteddfod Genedlaethol / Iolo Morganwg and the National Eisteddfod

Mentrau Iaith

mentrauiaith.cymru

The Mentrau Iaith are the way in which local communities work together for the benefit of the Welsh language. They have proven to be an effective community development model whose work makes a real difference to local communities. Today, there are 22 Mentrau Iaith which serve each and every part of Wales, such as providing events for learners, activities for children and organising music gigs.

Marged Rhys & Heledd ap Gwynfor:
Chwe mis ym Mentrau Iaith Cymru / Six months in Mentrau Iaith Cymru

Tafwyl

tafwyl.org

Tafwyl is Cardiff’s annual Welsh arts and culture festival – a huge Welsh party! It's a family friendly festival, and is a lively mix of music, literature, drama, comedy, art, sports, food and drink. The event is nine days in total: a fringe event held all around the city for 7 days, ending with the main weekend event at Cardiff Castle at the start of July. Entry to Tafwyl is free and open to all – Welsh speaker or not. It’s a great event for families, Welsh learners and people experiencing Welsh language and culture for the first time.

Eisteddfod yr Urdd

urdd.cymru/en/eisteddfod

The Urdd National Eisteddfod is one of Europe’s largest youth touring festivals that attracts around 90,000 visitors over a week at the end of May and is held in a different location in Wales each year. The Eisteddfod is a competitive festival with over 15,000 children and young people under the age of 25 competing during the Eisteddfod week in various competitions such as singing, dancing and performing. They have won their place following local and regional rounds held in the spring months leading up to the Eisteddfod.

Eisteddfod Rhyngwladol Llangollen

international-eisteddfod.co.uk/cy

The Llangollen International Musical Eisteddfod is a music festival which takes place every year during the second week of July in Llangollen, North Wales. Singers and dancers from around the world are invited to take part in over 20 competitions followed each evening by concerts on the main stage. Over five thousand singers, dancers and instrumentalists from around 50 countries perform to audiences of more than 50,000 over the 6 days of the event.

Geiriadur i Ddysgwyr: Ar-lein / Dictionary for Learners: Online

Neil Rowlands — Fri, 01 Nov 2019 12:00:27 +0000

This reference guide contains over 1600 common words. To support those new to the language, the most common words also have a pronunciation guide. Under the English word is the Welsh word on the left, with the approximate pronunciation using English sounds to the right. The stressed sound is underlined. For a fuller explanation, click the ‘How to Use This Guide’ button below. Full credit for the content goes to Mark Stonelake.

How to Use This Guide

All | A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W Y

There are currently 0 names in this directory beginning with the letter a.

There are no entries in this directory at the moment

Pronunciation Guide

In Welsh words the stress usually falls on the last but one syllable (a syllable is a unit of sound). Putting stress on a syllable means lengthening the sound with more emphasis in the voice.

For example, people with a Welsh accent would pronounce the surname Meredith as Mer-ed-ith, with the last sound but one ‘ed’ stressed. People with an English accent would tend to put equal weight on all three syllables – Mer-ed-ith.

If the stress falls on the last syllable of a Welsh word it is usually marked by an accent e.g. carafán. There are very few words like this in Welsh.

Try saying these words: – canol – canolfan. The stress moves on each time a unit of sound or syllable is added.

Abbreviations used

(adj) adjective- a describing word
(b) benywaidd – feminine (noun)
(col) colloquial– a word used in one area of Wales
(au) ….(s) plurals e.g. shop(s) – siop(au)
adre(f) (f) not pronounced
{rhed} root/stem of the verb e.g. rhedeg {rhed-}
(t.ll.) treiglad llaes – the word causes an aspirate mutation
(t.t.) treiglad trwynol – the word causes a nasal mutation
(t.m.) treiglad meddal – the word causes a soft mutation
(adj.) adjective
….(to) verb e.g. talk (to) – to talk
(tag) tags are short questions that we put on the end of sentences such as ‘…isn’t it?’
N.W. a word used in North Wales
S.W. a word used in South Wales

Further resources

For a complete learner’s dictionary I recommend Heini Gruffudd’s Welsh Learner’s Dictionary, and for a comprehensive online dictionary go to Geiriadur Prifysgol Cymru.

Newyddion i Ddysgwyr Newydd

Neil Rowlands — Sun, 27 Oct 2019 10:20:44 +0000

Yma, mae Peter Mescall yn ysgrifennu a Huw Rowlands yn adrodd newyddion i ddysgwyr newydd yn Gymraeg (eithaf) syml. Mae'n cael eu cyhoeddi ar benwythnosau.

Here, Peter Mescall writes and Huw Rowlands reads the news in (quite) simple Welsh. It is published on weekends. Words that are underlined can be clicked or pressed to show an English translation.

Newyddion i Ddysgwyr Newydd ddydd Sul 27/10

Rygbi
Yn y rownd cyn derfynol, collodd Cymru eu gêm yn erbyn De Affrica a mynd allan o Gwpan Rygbi'r Byd. Bydd De Affrica yn wynebu Lloegr yn y rownd derfynol ond y diwrnod cynt mi fydd gan Gymru un gêm yn weddill yn erbyn Seland Newydd am y trydydd safle.

Maes Awyr Caerdydd
Mae'r Prif Weinidog Mark Drakeford wedi mynnu nad ydy'r llywodraeth yn cynllunio i werthu Maes Awyr Caerdydd. Roedd y Ceidwadwyr Cymreig wedi awgrymu y dylai'r maes awyr gael ei ddychwelyd i'r sector preifat ar ôl i weinidogion gytuno i fenthyg swm ychwanegol o £21.2m.

Etholiad Cyffredinol
Mae Prif Weinidogion Cymru a'r Alban, Mark Drakeford a Nicola Sturgeon, wedi cyhoeddi y byddan nhw'n croesawu cynllun Boris Johnson i gynnal etholiad cyffredinol. Ond mi wnaethon nhw ychwanegu eu bod nhw angen manylion am estyniad posib i'r broses Brexit cyn gwthio am etholiad cyn y Nadolig.

Terfysg Yr Wyddgrug
Mae Theatr Clwyd wedi ail-greu terfysg a ddigwyddodd yn yr Wyddgrug mewn perfformiad byw ar strydoedd y dref. 150 o flynyddoedd yn ôl, bu farw pedwar person yng nghanol terfysg a ddechreuodd ar ôl i berchennog pwll glo, yn ardal Coed-llai gyflogi glowyr o Loegr a lleihau cyflogau glowyr lleol.

Newyddion i Ddysgwyr Newydd ddydd Sul 20/10

Rygbi
Yn rownd wyth olaf Cwpan Rygbi'r Byd yn Oita, Siapan, roedd rhaid i Gymru frwydro yn ôl i sicrhau buddugoliaeth dros Ffrainc. Ar ddechrau'r ail hanner roedd 'na gerdyn coch i glo Ffrainc, Vahaamahina ar ôl iddo fo roi penelin i wyneb blaen asgellwr Aaron Wainwright, ond roedd rhaid i Gymru aros tan yr wyth munud olaf cyn iddyn nhw sgorio'r cais i ennill y gêm. Bydd Cymru yn wynebu De Affrica yn y rownd gynderfynol ddydd Sadwrn.

Swyddi
Mae cwmni cynhyrchu peis wedi cyhoeddi eu bod nhw'n mynd i greu 110 o swyddi newydd ym Medwas, ger Caerffili. Mae Peter's Food Service yn mynd i ychwanegu shifftiau eraill ac mae angen iddyn nhw recriwtio rhagor o staff. Yn ôl y cwmni, maen nhw wedi siarad â rhai o'r gweithwyr a gollodd eu swyddi ar ôl i'r wmni dodrefn Triumph fynd i'r wal yn gynharach yn y mis.

Gwleidyddiaeth
Mi wnaeth Prif Weinidog Cymru, Mark Drakeford alw ar Boris Johnson i "ufuddhau i'r gyfraith". Yn ôl Mr Drakeford, dylai Mr Johnson fod wedi gofyn am estyniad mewn llythyr er mwyn atal Brexit heb gytundeb. Ond mi wnaeth Mr Johnson anfon y llythyr at yr Undeb Ewropeaidd heb ei lofnod ac anfon llythyr arall sy'n mynegi ei fod o isio osgoi rhagor o oediadau. Mae Llywodraeth San Steffan yn cynllunio i gynnal pleidlais arall er mwyn cytuno gadael yr Undeb cyn diwedd y mis.

Newyddion i Ddysgwyr Newydd ddydd Sul 13/10

Rygbi
Yn rygbi Cwpan y Byd, mi wnaeth Cymru orffen ar frig eu grŵp ar ôl buddugoliaethau yn erbyn Ffiji ac Wrwgwái. Bydd eu gem nesaf yn erbyn Ffrainc yn rownd yr wyth olaf. Sut bynnag, mi wnaeth dyfodiad teiffŵn Hagibis arwain at ganslo gemau rhwng Lloegr a Ffrainc a Seland Newydd a'r Eidal.

Pêl-droed
Mi wnaeth Cymru sicrhau pwynt pwysig oddi cartref yn erbyn Slofacia. Mae'r canlyniad yn golygu eu bod nhw'n cadw'r gobaith o gyrraedd rowndiau terfynol Euro 2020 yn fyw.

Llyfrgell Genedlaethol
Mae'r Llyfrgell Genedlaethol wedi prynu un o'r fersiynau gwreiddiol o'r darlun enwog Salem. Yn wreiddiol y bwriad oedd cynnig y darlun mewn arwerthiant. Dywedodd arwerthwyr Rogers Jones & Co fod perchnogion y darlun yn falch bod Salem yn aros yn rhan o gasgliad cyhoeddus.

Pentre Cythraul
Yn New Brighton, Sir y Fflint mae ymdrech i gael cydnabyddiaeth i ffurf Gymraeg ar enw'r pentref. Yn ôl rhai sy'n byw yn y pentref, Pentre Cythraul ydy'r enw gwreiddiol ac mae swyddfa Comisiynydd y Gymraeg wedi dweud y byddan nhw'n adolygu enwau lleoedd yn y sir cyn hir. Ond mae yna rai / gryn amheon gyda golwg ar a ddylai'r enw fod "Pentre Catherall, ar ôl y diwydiannwr Josiah Catherall neu Pentre Cythrel".

Newyddion i Ddysgwyr Newydd ddydd Sul 06/10

Annibyniaeth
Mae arweinydd Plaid Cymru, Adam Price wedi dweud y bydd refferendwm yn cael ei gynnal ar annibyniaeth Cymru erbyn 2030. Roedd Mr Price yn siarad â BBC Cymru a dywedodd y bydd refferendwm yn bendant yn ystod y "degawd nesaf". Ychwanegodd ei fod o'n disgwyl "na fydd y DU ry'n ni'n gyfarwydd â hi yn bodoli ymhen blynyddoedd".

Brecsit
Yn San Steffan, mae Liz Saville Roberts, arweinydd Plaid Cymru yn Nhŷ'r Cyffredin, wedi galw cynnig Brecsit newydd y Prif Weinidog, Boris Johnson yn "ffantasi". Mae'r cynllun newydd yn cynnwys cael gwared ar y 'backstop', y polisi yswiriant i sicrhau nad oes ffin galed rhwng Iwerddon a'r Deyrnas Unedig. Ond yn ôl Mr Johnson oedd yn siarad yng nghynhadledd y Blaid Geidwadol ddydd Mawrth, heb y cynllun newydd, yr unig ddewis sydd ar ôl fyddai dim cytundeb.

Eisteddfod yr Urdd
Ymgasglodd tua 1,600 o bobl yn Sir Ddinbych ddydd Sadwrn er mwyn ymdeithio o Ysgol Uwchradd Prestatyn i groesawu Eisteddfod Genedlaethol yr Urdd 2020. Bydd yr ŵyl yn cael ei chynnal ar Fferm Kilford ger Dinbych rhwng 25 a 20 Mai flwyddyn nesaf.

Rygbi
Mae Cymru wedi dechrau ei hymgyrch yng Nghwpan y Byd efo buddugoliaethau dros Georgia ac Awstralia. Mae'r canlyniadau'n golygu bod Cymru ar frig eu grŵp. Bydd y gêm nesaf yn erbyn Fiji.

Y Mis Yma yn Hanes Cymru- Y Daith i Batagonia 3: Darllen a Deall gyda Dafydd Roberts

Neil Rowlands — Mon, 30 Sep 2019 10:19:54 +0000

Mae’r erthygl hon yn rhan o gyfres o erthyglau misol, pob un gyda thema wahanol, fydd yn addas i ddysgwyr sy’n neud cyrsiau lefel Uwch. Maen nhw wedi eu sgrifennu yn Gymraeg yn unig, ac maen nhw’n cynnwys geiriau wedi’u tanlinellu, fel y byddwch chi’n gallu hofran drostyn nhw, neu wasgu botwm y llygoden i ddatgelu ystyr y geiriau hyn yn Saesneg.

This article is a part of a monthly series of themed articles for learners at the Uwch (Higher) level. They are in Welsh only, with underlined vocabulary that you can hover over or press to reveal the English word.

Dafydd is interviewed (in English) by the website Americymru here: https://americymru.net/ceri-shaw/blog/4960/darllen-a-deall-an-interview-with-dafydd-roberts-of-parallelcymru

Mae’r erthyglau blaenorol yn y gyfres hon ar gael yma: https://parallel.cymru/dafydd-roberts-y-daith-i-batagonia-1/ & https://parallel.cymru/dafydd-roberts-y-daith-i-batagonia-2/

Y Wladfa: 1900au hyd at Heddiw

Heddiw, mae gyda tua 50,000 o bobl ym Mhatagonia wreiddiau Cymreig ac mae tua 5,000 yn siarad Cymraeg. Mae’r iaith Gymraeg ar gynnydd ar bob lefel ar draws y dalaith ac mae dros fil o bobl Y Wladfa yn mynd i ddosbarthiadau dysgu Cymraeg bob blwyddyn. Ond, stori hollol wahanol oedd hi ar ddechrau’r 20fed ganrif.

Erbyn dechrau’r 1900au, roedd y Cymry yn y lleiafrif yn y wladfa roedden nhw wedi ei sefydlu. Dechreuodd llywodraeth Yr Ariannin gymryd rheolaeth ar weinyddiaeth yr ardal gan gynnwys y system addysg. Doedd hyn ddim yn newyddion da, yn enwedig i’r iaith Gymraeg. Ers sefydlu’r Wladfa, roedd popeth yn digwydd trwy gyfrwng yr iaith Gymraeg. Dros nos felly, trodd y system addysg o fod yn uniaith Gymraeg i uniaith Sbaeneg.

Er gwaethaf hyn, parhaodd yr iaith yn gryf ar yr aelwyd, yn y capeli ac ar lefel gymdeithasol am genhedlaeth neu ddwy. Gwyliwch y clip yma o raglen BBC o 1962 ‘The Desert and the Dream’. Yn y clip, gallwch chi glywed ‘gauchos’ Cymraeg yn siarad yr iaith yn gwbl naturiol: https://www.bbc.co.uk/programmes/p00krkrj

Ond, wrth gwrs, o dan system addysg gwbl Sbaeneg, heb statws swyddogol a rhyngbriodi rhwng y Cymry a phobl o ddiwylliannau eraill, dechreuodd sefyllfa’r iaith ddirywio’n eithaf cyflym. Yr ateb synhwyrol oedd cryfhau’r cysylltiadau rhwng Y Wladfa newydd a’r hen wlad.

Cymdeithas Cymru – Ariannin

Yn 1939, sefydlwyd Cymdeithas Cymru – Ariannin. Dros y blynyddoedd, mae’r gymdeithas wedi gwneud gwaith gwych fel dolen gyswllt rhwng y ddwy wlad.

Llun o aelodau cynnar y gymdeithas

Dyma rai o gyflawniadau’r gymdeithas:

Trefnu a noddi teithiau cyfnewid i athrawon, myfyrwyr a gweinidogion rhwng Cymru a’r Ariannin.
Noddi cystadleuaeth flynyddol yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru i rai sydd wedi byw yn y Wladfa ar hyd eu hoes ac yn dal i fyw yn Ariannin.
Noddi myfyrwyr o Ariannin sy’n dymuno dod i Gymru i ehangu eu gorwelion
Noddi ysgolion Cymraeg Y Wladfa
Cynnal pabell ar Faes yr Eisteddfod Genedlaethol bob blwyddyn.
Dathlu Gŵyl y Glaniad bob mis Gorffennaf yng Nghymru ac yn Y Wladfa

Dyma Dafydd Wigley yn siarad ar ran Cymreithas Cymru-Ariannin yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru

Dyma brif weithredwr Yr Urdd, Efa Gruffudd Jones gyda dysgwyr o Batagonia a enillodd ysgoloriaeth i astudio’r iaith Gymraeg yng Nghymru yn 2017

Cyhoeddwyd llyfryn yn 1989 ‘Cymdeithas Cymry Ariannin 1939-1989’ yn rhoi hanes y Gymdeithas ers ei sefydlu. Hefyd cyhoeddwyd llyfr yn 2014 gan Elvey MacDonald i ddathlu pen blwydd y Gymdeithas yn 75 oed.

Darllenwch ‘Cymdeithas Cymry Ariannin 1939-1989’ yma. Mae’n ddiddorol dros ben: http://www.cymru-ariannin.com/uploads/cymdeithas_cymry_ariannin_19391989.pdf

1960au

Daeth yr hwb mawr nesaf i’r iaith yn Y Wladfa yn y 1960au a hynny am ddau reswm yn bennaf – canmlwyddiant y glanio yn 1965 a theithiau awyrennau rhatach. O ganlyniad i’r ddau beth yma, dechreuodd llawer mwy o Gymry ymweld â’r Wladfa. Sylweddolodd yr ymwelwyr bod yr iaith Gymraeg yn yr ardal angen cymorth yn ei hunig gadarnle y tu allan i Gymru.

Teithiodd 73 o Gymry i’r Wladfa yn 1965 i gofio hanes anhygoel yr arloeswyr. Roedd tair wythnos o ddathlu yn Nhalaith Chubut ac ym mhrifddinas Yr Ariannin, Buenos Aires. Dyma ychydig o luniau o’r dathliadau: https://www.casgliadywerin.cymru/items/476421

Fel rhan o’r dathlu, aeth criw o bobl ifainc Y Wladfa i Gymru am dri mis yn yr haf y flwyddyn honno. Dyma ddechrau ail gynnau diddordeb pobl Y Wladfa yn eu gwreiddiau Cymreig a’r Cymry yn hanes eu cyn tadau.

Cynllun yr Iaith Gymraeg

Yn 1996, dechreuodd y Swyddfa Gymreig raglen lle mae athrawon yn treulio cyfnod yn Y Wladfa yn dysgu’r iaith yn yr ysgolion ac i oedolion. Diolch i’r cynllun yma, mae llawer mwy o siaradwyr Cymraeg, nid yn unig ymysg y bobl o dras Gymreig ond hefyd gydag Archentwyr pur a phobl o dras gwledydd eraill.

Heddiw, mae’r prosiect yn cael ei redeg ar y cyd rhwng Llywodraeth Cymru, Y Cyngor Prydeinig, Prifysgol Caerdydd, Cymdeithas Cymru – Ariannin a Menter Iaith Patagonia.

Oes diddordeb gyda chi ymuno â’r cynllun? Os oes, dilynwch y linc yma i ddarganfod mwy am y cyfleoedd i weithio fel athro neu athrawes Gymraeg yn Y Wladfa: https://wales.britishcouncil.org/en/programmes/education/welsh-language-project

Dilynwch y linc yma hefyd – ‘Angen athrawon Cymraeg i ateb galw ysgolion Patagonia’. https://www.bbc.co.uk/cymrufyw/49722299

Gwyliwch y clip yma o blant ysgolion Cymraeg Y Wladfa yn galw am athrawon i’w dysgu nhw: https://www.facebook.com/watch/?v=936913273325617

Heddiw, mae cannoedd o oedolion a phobl ifanc yn dysgu Cymraeg yn y colegau, yr ysgolion ac mewn dosbarthiadau nos.

Menter Iaith Patagonia

Oeddech chi’n gwybod bod Menter Iaith ym Mhatagonia? Cafodd y fenter ei sefydlu yn 2008 gyda help Yr Urdd, Y Cyngor Prydeinig ac ychydig o fusnesau lleol. Mae’r athrawon sy’n gweithio o dan gynllun yr iaith Gymraeg yn treulio tua chwarter o’u hamser gyda’r fenter iaith.

Dyma ychydig o bosteri yn hysbysebu digwyddiadau Menter Iaith Patagonia. Gallwch chi ddilyn hynt a helynt y fenter ar Drydar: https://twitter.com/menterpatagonia

Llais yr Andes a Clecs Camwy

Mae dau bapur bro Cymraeg yn gwasanaethu’r Wladfa – Llais yr Andes a Clecs Camwy. Mae’n bosibl darllen y ddau bapur ar lein.

Addysg

Arfbais Ysgol Trevelin

Fel y dywedwyd eisoes, ar ddechrau’r 20fed ganrif, Sbaeneg oedd unig iaith swyddogol Patagonia. Iaith y cartref a’r capel yn unig oedd Cymraeg. Erbyn heddiw wrth gwrs, mae’r llanw wedi troi ac mae’r Gymraeg yn cael ei haddysgu ar bob lefel dros yr holl dalaith.

Yr ysgol cyfrwng Cymraeg gyntaf oedd Ysgol yr Hendre, Trelew a agorodd ei drysau yn 2006. Cafodd llawer o arian ei godi gan bobl Y Wladfa a Chymru er mwyn agor yr ysgol. Oherwydd y galw cynyddol am addysg cyfrwng Cymraeg, mae dwy ysgol arall wedi agor ers hynny – Ysgol y Gaiman yn 2013 ac Ysgol Trevelin yn 2016.

Mae’r tair ysgol yn llwyddiannus dros ben yn addysgu dros 100 o ddisgyblion yr un un o oedran meithrin hyd at11 oed. Ar ben hyn, mae Cymraeg nawr yn cael ei haddysgu yn yr ysgolion uwchradd cyfrwng Sbaeneg ac mae Coleg Camwy yn cynnig Cymraeg fel pwnc ac fel cyfrwng addysgu i bawb. At ei gilydd, mae dros fil a hanner o bobl Y Wladfa erbyn hyn naill ai’n derbyn eu haddysg drwy gyfrwng y Gymraeg neu’n mynychu dosbarthiadau Cymraeg.

Mae dyfodiad y we fyd eang hefyd wedi helpu cadw cysylltiadau rhwng Cymru a’r Wladfa’n gryf. Os hoffech chi ddarllen mwy am lwyddiant y Gymraeg yn Y Wladfa dros yr ugain mlynedd diwethaf, ewch i: https://wales.britishcouncil.org/sites/default/files/welsh_language_report_2017_18_english.pdf

Seremoni i Gofio’r Mimosa

Ym mis Gorffennaf 2015, i ddathlu 150 mlynedd ers i’r Mimosa adael dociau Lerpwl, cafodd cofeb ei dadorchuddio yn y ddinas.

Dyma Elan Jones, gor-wyres i Edwin Cynrig Roberts o flaen y gofeb

A dyma fodel bach o’r Mimosa yn Amgueddfa Y Glannau, Lerpwl

Ffeithiau Diddorol am Batagonia

Ar y 28ain o fis Gorffennaf bob blwyddyn, mae dathliadau mawr i gofio’r glanio. Enw’r dathliad ydy ‘Gŵyl y Glaniad’. Mae pob un o gapeli’r cwm yn dod at ei gilydd. Maen nhw’n yfed te, adrodd cerddi a chanu caneuon Cymraeg.
Mae enwau Cymraeg ar y trefi, yr heolydd, y mynyddoedd a’r afonydd – Bryn Gwyn; Bryn Crwn; Cwm Hyfryd; Trevelin (Tre + y felin); Trelew (ar ôl Lewis Jones); Dolavon
Mae ystafelloedd tê ym Mhatagonia ble mae pobl Patagonia yn bwyta picie ar y maen / cacennau cri a bara brith.
Yn 2006, chwaraeodd Cymru gêm rygbi yn erbyn Yr Ariannin ym Mhuerto Madryn, Y Wladfa.
Yn 2010, cafodd y ffilm ‘Patagonia’ ei rhyddhau. Sêr y ffilm ydy Matthew Rhys, Duffy a Nia Roberts. Mae’r ffilm mewn tair iaith – Cymraeg, Sbaeneg a Saesneg. Gallwch chi wylio’r ffilm ar DVD neu ar YouTube – https://www.youtube.com/watch?v=Xahhjs3Eu8I

Mwy am Batagonia, ei phobl a’i ffordd o fyw y tro nesaf.

Mae Dafydd yn gyn-Bennaeth yr Adran Gymraeg Ysgol y Llysweri Casnewydd, Ysgol y Graig ac Ysgol Bryngwyn, Llanelli, ac arbenigwr pwnc gyda’r Swyddfa Gymreig 1982-3, Llywodraeth y Cynulliad 2012-14, Cymwysterau Cymru 2015-16 a CBAC 2017-18.

Dafydd is a former Head of Welsh at Ysgol y Llysweri, Ysgol y Graig and Ysgol Bryngwyn of Llanelli, and specialist in the subject for the Welsh Office 1982-3, Assembly Government 2012-4, Qualifications Wales 2015-16 and WJEC 2017-18.

Luke Williams: Dadansoddi gemau pêl-droed Cymru / Analysing Wales’ Football Matches

Neil Rowlands — Thu, 26 Sep 2019 15:16:32 +0000

Helo, Luke dw i, a dw i’n mynd i siarad am bêl-droed yn yr iaith Gymraeg! Dw i ddim yn berffaith efo’r iaith Gymraeg ond dw i’n mynd i drio ysgrifennu Cymraeg derbynniol wrth i mi ddal i ddysgu mwy. Dw i’n falch iawn o weithio efo parallel.cymru achos ei fod e’n gylchgrawn anhygoel ar gyfer dysgwyr.

Hello, I’m Luke and I’m going to speak about football in the Welsh language! I’m not perfect with the Welsh language but I am going to try and write in better Welsh as I continue to learn more. I’m very proud to share this with parallel.cymru as it is an amazing magazine for learners.

Yn ddiweddar mae Luke wedi orffen ei gwrs UEFA B Licence gyda’r Cymdeithas Bêl-droed Cymru. Yn wreiddiol o Gonwy, mae Luke wedi'i leoli ar hyn o bryd yn Staffordshire, wedi hyfforddi ar lefel ieuenctid ac efo’r tîm cyntaf yn Stafford Town FC ac erbyn hyn yw sgowt i Mansfield Town.

Luke has recently finished his UEFA B Licence course with the Football Association of Wales. Originally from Conwy, Luke is currently based in Staffordshire, has coached at youth level and with the first team at Stafford Town FC and is now scout at Mansfield Town.

Mis Medi 2019: Cymru 2-1 Azerbaijan

Roedd Cymru’n chwarae efo’r un siâp ag arfer – 1-4-4-1-1/1-4-2-3-1 (Hennessey; C. Roberts, Mepham, Rodon, N. Taylor; Allen, Ampadu; Bale, Wilson, James; T. Lawrence). Medrwch chi weld Cymru’n amddiffyn yn eu 4-2-3-1 siâp isod. Roedd Cymru’n presio’n uchel, ceision nhw ddechrau’n gyflym cyn i’r tîm oddi cartref fedru setlo.	Wales played with the same shape as usual – 1-4-4-1-1/1-4-2-3-1 (Hennessey; C. Roberts, Mepham, Rodon, N. Taylor; Allen, Ampadu; Bale, Wilson, James; T. Lawrence). You can see Wales defend in their 4-2-3-1 shape below. Wales pressed high, trying to start quickly before the away team were able to settle.

Ar ôl y gêm, weles i lawer o bobl yn gofyn cwestiynau am Ryan Giggs, oherwydd doedden nhw ddim yn medru gweld y cynllun tactegol. Ond a bod yn deg, dydy fawr o ddim wedi newid yng ngemau Cymru yn 2019. Dydy o ddim yn deg dweud nad oes gan Ryan Giggs gynllun. Yn y blog hwn, dw isio rhoi cip ar gynllun Gymru, ac wedyn byddwch chi’n rhydd i benderfynu sut ydach chi’n teimlo am y cynllun.	After the game, I saw a lot of people ask questions of Ryan Giggs, because they were not able to see the tactical plan. But to be fair, not a lot has changed across the Wales games in 2019. It is not fair to say that Ryan Giggs does not have a plan. In this blog, I want to give an overview of the Wales plan, and then you can feel free to decide how you feel about the plan.
Yn aml, mae Cymru’n chwarae allan o’r cefn fel yn y llun isod, efo’r “ballside” (oes ‘na unrhyw un sy’n gwybod ffordd i ddweud hyn yn y Gymraeg?) chwaraewr canol cae fel opsiwn yn fyr am yr amddiffynnwr canol-dde (Chris Mepham yma). Mae hyn yn caniatáu i’r amddiffynnwr de, Connor Roberts, symud uchel yn y sianel ochr dde, ar yr ochr arall i ganol cae Azerbaijan. Ar yr un amser, mae’r chwaraewr canol cae arall yn aros yn y canol ac mae’r amddiffynnwr chwith yn aros yn ôl yn yr hanner gofod chwith. Dw i wedi siarad am hyn mewn blogiau eraill.	Often, Wales play out from the back like below, with the ballside (anyone know a way to say this in Welsh?) centre midfielder as a short option for the right-centre back (Chris Mepham here). This allows the right back, Connor Roberts, to move high in the right channel, on the other side of Azerbaijan’s midfield. At the same time, the other centre midfielder stays in the centre and the left back stays back in the left halfspace. I have spoken about this in other blogs.

Pan mae Joe Allen yn cymryd y bêl a dechrau symud ymlaen, gallwn ni weld beth mae Cymru isio ei neud o’i flaen o yn y llun nesaf. Roedd Allen yn pasio’r bêl i Tom Lawrence, oedd wedi dropio’n fyr, tra mae Gareth Bale yn yr hanner gofod de, ac mae Harry Wilson, fel “10” y tîm, yn yr hanner gofod chwith. Mae Connor Roberts “off-screen” yn y sianel ochr dde, a Daniel James “off-screen” yn y sianel ochr chwith. Dyma enghraifft gyffredin o “positional play” Cymru.	When Joe Allen takes the ball and starts to move forward, we can see what Wales want to do in front of him in the next photo. Allen passed the ball to Tom Lawrence, who has dropped short, while Gareth Bale is in the right halfspace, and Harry Wilson, as the “10” of the team, is in the left halfspace. Connor Roberts is off-screen in the wide right channel, with Daniel James off-screen in the wide left channel. This is an example of Wales’ positional play.

Nesaf, medrwch chi weld enghraifft o batrwm y mae Cymru yn ei ddefnyddio. Mae’r llinell goch yn dangos Joe Allen yn rhedeg ac mae’r llinell werdd yn dangos llwybr y bêl.	Next, you can see an example of a pattern that Wales use. The red line shows the run of Joe Allen and the green lines show the path of the ball.

Tynnais y diagram hwn i ddangos rhan arall o “positional play” Cymru yn y gêm yn erbyn Trinidad a Tobago ym mis Mawrth. Mae’r saethau du yn dangos y bàs i Neil Taylor, sy’n gwneud pàs “in-behind” amddiffynnwr de Trinidad a Tobago am Ryan Hedges. Mae Hedges yn dropio’n ôl cyn rhedeg “in-behind” am y bàs. Roedd Cymru’n defnyddio’r un syniad yn erbyn Slofacia, gyda Ben Davies a Daniel James. Ers hynny, mae timau wedi dysgu a dydyn nhw ddim yn gadael gofod “in-behind” i James ar y chwith.	I drew this diagram to show part of Wales’ positional play in the game against Trinidad & Tobago in March. The black arrows show the pass to Neil Taylor, who makes a pass in-behind the right back of Trinidad & Tobago for Ryan Hedges. Hedges drops back before making the run in-behind for the pass. Wales used this same idea against Slovakia, with Ben Davies and Daniel James. Since then, teams have learned and they do not leave space in-behind for James on the left.

Hefyd, roedd Azerbaijan yn cadw eu hasgellwr de yn uchel i bresio Neil Taylor yn gynnar. Roedden nhw’n chwarae efo dau amddiffynnwr de – un sy’n dilyn Harry Wilson yn hanner gofod chwith Cymru. Oherwydd hyn, roedd amddiffynnwr de arall Azerbaijan yn rhydd i jyst amddiffyn yn erbyn James sy’n dros y llinell glas isod.	Also, Azerbaijan kept their right winger high to press Neil Taylor early. They played with two right backs – one who followed Harry Wilson in the Wales left halfspace. Because of this, the other Azerbaijan right back was free to just defend against James (who is above the blue line below).

Yn y llun blaenorol ac yn y llun nesaf, medrwch chi weld y gofod mawr iawn yn hanner gofod chwith Cymru. Nodwch sut mae Taylor ac Ampadu yn pwyntio at y gofod yn yr ail lun (isod).	In the previous and next, you can see the very large space in the left half space of Wales. Note how Taylor and Ampadu point to space in the second picture (below).

Roedd gan Gymru broblem achos eu bod nhw angen rhywun i symud “goalward” efo’r bêl ar ôl ei derbyn yn yr hanner gofod chwith. Mae Harry Wilson yn hoffi symud efo’r bêl i’r chwith, felly roedd yn syniad da ei swapio fo gyda Jonny Williams, sy’n symud y ffordd arall achos ei fod o’n droed dde.	Wales had a problem because they needed someone to move goalward with the ball after receiving in the left halfspace. Harry Wilson likes to move with the ball to the left, so it was a good move to swap him with Jonny Williams, who likes to move the other way because he is right footed.
Diolch am ddarllen y blog. Gobeithio fod e’n glir mod i wedi gwella efo’r iaith Gymraeg -- dw i’n mynd i drio dal ati i neud hynny. Dw i’n erych ymlaen at drafod y gemau yn erbyn Slofacia a Croatia fis nesa…	Thank you for reading the blog. Hopefully, it is clear that I have improved with the Welsh language a I am going to try to continue. Onwards to next month against Slovakia and Croatia…

Mis Medi 2019: Ynysoedd Faroe & Gogledd Iwerddon

Roedd tîm Merched Cymru yn dechrau eu taith i EURO 2021 yn gynharach y mis hwn efo gemau yn erbyn Ynysoedd Faroe a Gogledd Iwerddon. Roeddwn i wedi cynhyrfu’n fawr cyn gwylio’r gemau ac yn edrych ymlaen at neud y blog hwn achos bod gan Gymru gyfle gwych i gyrraedd y twrnamaint yn Lloegr yn 2021.	Wales Women started their journey to EURO 2021 earlier this month with games against the Faroe Islands and Northern Ireland. I was excited to watch these matches and do this blog, because Wales have a great chance of reaching the final tournament in England in just under two years’ time.
Gêm 1 – Ynysoedd Faroe 0-6 Cymru	Game 1 – Faroe Islands 0-6 Wales
Enillodd Cymru’r gêm gyntaf yn dda iawn oddi cartref yn erbyn Ynysoedd Faroe. Hwn oedd y cyfle cyntaf i mi i ddadansoddi tîm merched Cymru ac roedd eu gwylio nhw’n ddiddorol iawn. Heb y bêl, roedd Cymru’n dechrau mewn 1-5-2-3 siâp – gallwch chi weld hwn ar y llun yma.	The first game was a very good win away from home against the Faroe Islands. It was the first chance that I have had to analyse the women’s team and I found them very interesting to watch. Without possession of the ball, Wales played with a 1-5-2-3 shape – you can see this in the photo here.

Ond, pan oedd Cymru’n cael y bêl roedd Sophie Ingle yn symud allan o’r amddiffyniad i chwarae fel “pivot” - i ddefnyddio gair Saesneg- o flaen y ddau amddiffynnwr canol arall. Roedd hon yn un rhan o’r ffordd bod Cymru’n chwarae allan o’r amddiffyniad. Yn yr ail hanner, roedd Hayley Ladd a Sophie Ingle’n swapio rolau.	However, when Wales had the ball, Sophie Ingle moved out of defence to play as a “pivot” – in front of two other centre backs. In the second half, Hayley Ladd and Sophie Ingle swapped roles.

Nesaf, os oedd Loren Dykes yn pasio’r bêl ar draws i Ladd, roedd un o'r ddau chwaraewr canol cae (Angharad James ac Elise Hughes) yn symud rhwng Ladd a’r amddiffynnwr de Rhiannon Roberts. Yn y ddau lun isod, gwelwch ble mae Angharad James (cylch glas) wedi symud, a Sophie Ingle yn dal yn y canol. Achos symud James, mae Rhiannon Roberts yn medru symud ymlaen ar yr ochr dde. Hefyd, mae'n golygu bod Natasha Harding yn medru symud i mewn i’r hanner gofod de yn yr ail lun achos bod James wedi symud allan o’r gofod. Mae’n ddiddorol gwylio achos bod tîm dynion Cymru’n defnyddio’r un syniadau yn aml.	If Loren Dykes passed the ball across to Ladd, one of the two centre midfielders (Angharad James and Elise Hughes) moved between Ladd and the right back Rhiannon Roberts. In the two images below, see where Angharad James (blue circle) has moved to, with Sophie Ingle still in the centre. Because of James’ movement, Rhiannon Roberts is able to move up higher and wider on the right hand side. Natasha Harding is also able to move into the right halfspace in the second photo because of the movement out of this space by James. It is interesting to watch because the Wales men’s team often use the same ideas.

Mae tîm Cymru’n medru chwarae’n hir neu’n fyr – mae pawb yn gyffyrddus ar y bêl a hefyd mae’r tri ymosodwr (Harding, Green a Jones) yn medru cymryd y bêl i draed neu yn yr awyr ac maen nhw’n medru rhedeg y sianeli hefyd.	Wales are able to play long or short – everybody is comfortable on the ball and the three attackers (Harding, Green and Jones) are able to take the ball to feet or in the air, and they are able to run the channels too.
Roedd yn ddechrau perffaith i ymgyrch Cymru, gyda chwe gôl dda. Hefyd, roedd yn braf iawn gweld “début” Carrie Jones – mae hi’n 15 oed! Mae gan Ferched Cymru lawer o chwaraewyr ifanc fydd â dyfodol gwych, ac fe fydd y sefyllfa’n gyffrous iawn!	It was the perfect start to the campaign for Wales, with six good goals. It was also very nice to see a “début” for Carrie Jones – she is 15 years old! Wales Women have a lot of young players with great futures so be excited!
Gêm 2 – Cymru 2 – 2 Gogledd Iwerddon	Game 2 – Wales 2-2 Northern Ireland
Roedd yn siomedig gweld sgôr cyfartal yn y gêm yn erbyn Gogledd Iwerddon, felly dw i ddim yn mynd i ddweud gormod amdani. Roedd Cymru’n chwarae efo’r un siâp ac roedd Gogledd Iwerddon yn chwarae efo “double pivot” (4. McFadden a 10. Furness) pan oedden nhw’n chwarae allan o’r cefn. O achos hyn, roedd yn anodd i ymosodwyr Cymru amddiffyn ac roedd amddiffynnwr de Gogledd Iwerddon (2. Newborough) yn agor yn eithaf aml. Roedd amddiffynnwr chwith Cymru (3. Evans) yn cael lot o waith wrth bresio Newborough ac am yr ail hanner, roedd Ingle yn symud i’r chwith o dri amddiffynnwr Cymru, efallai i helpu Evans.	It was disappointing to draw the game against Northern Ireland so I’m not going to say too much about it. Wales played with the same shape and Northern Ireland played with a “double pivot” (4. McFadden and 10. Furness) when they played out from the back. Because of this, it was hard for Wales’ forwards to defend and the Northern Irish right back (2. Newborough) was open quite often. This gave Wales’ left back (3. Evans) a lot of work pressing Newborough and for the second half Ingle moved to the left of the three Welsh central defenders, possibly to help Evans.
Dw i’n hollol ddisgwyl gweld Merched Cymru yn yr EUROs yn Lloegr yn 2021. Dw i wedi trio defnyddio’r blog hwn, fel cyntaf y gyfres, i ddangos sut maen nhw’n chwarae i ryw raddau. Yn eu gêm nesaf, edrych allan am sut mae Cymru’n chwarae allan o’r cefn, a ble mae Sophie Ingle yn dechrau pan fydd y tîm arall yn cael cic gôl hir. Dw i’n gobeithio‘ch bod chi wedi mwynhau’r cyflwyniad i Ferched Cymru. Maen nhw angen ein cefnogaeth, felly cefnogwch nhw a chredwch!	I totally expect to see Wales Women at the EUROs in England in 2021. I have tried to use this blog, as the first in the series, to show parts of how they play. In their next game, look out for how Wales play out from the back, and where Sophie Ingles starts on opposition long goal kicks. I hope you have enjoyed this introduction to the Wales Women’s team. They need our support, so support and believe!

Mis Mehefin 2019: Croatia & Hungary

Dw i wedi aros tan i mi fedru edrych yn ôl ar gemau Cymru yn erbyn Croatia a Hwngari ar y cyd. Mae yna lawer o bethau i siarad amdanyn nhw ac yn amlwg mae’n siomedig iawn gweld Cymru’n colli ddwywaith yn yr un wythnos. Mae bob amser yn anodd chwarae yn erbyn Croatia yng Nghroatia a hefyd mae’n anodd chwarae yn erbyn timau gyda momentwm – ac mae gan Hwngari lot o hwn ar hyn o bryd! Clywes i lot o bethau negyddol ar ôl y gemau hyn, ond dw i isio gwneud chwarae teg â Ryan Giggs, y staff a’r chwaraewyr. Yn y blog hwn dw i’n mynd i edrych ar y ddwy gêm.	I have waited until I could look back on both the game against Croatia and the game against Hungary together. There are a lot of things to say about them and obviously it is very disappointing to see Wales lose twice in one week. It is always difficult to play against Croatia in Croatia and it is also difficult to play against teams with momentum – and Hungary have a lot of this at the moment! I have heard a lot of negative things after these games but I want to be fair to Ryan Giggs, the staff and the players. In this blog I will look at both games.
Gêm 1: Croatia 2-1 Cymru	Game 1: Croatia 2-1 Wales
Dw i ddim isio treulio gormod o amser ar y gêm yn Osijek achos mod i’n hoffi rhai o’r pethau bod Cymru wedi’u trio yn ystod y gêm, a bod yn onest. Mae’n anodd chwarae yn erbyn timau sy’n hoffi cadw’r bêl, ac mewn tywydd poeth hefyd. Dw i’n hollol ddeall pam roedd Cymru wedi newid y ffurfiad [“formation” ?] 1-4-4-1-1 a ddefnyddion nhw fis Mawrth, am ffurfiad yn fwy tebyg i 1-4-3-3 yn Osijek efo Gareth Bale a Daniel James yn barod i ymosod ar yr hanner. Nes i weld Croatia’n chwarae ym mis Mawrth, ac yn erbyn Sbaen y flwyddyn ddiwethaf hefyd – maen nhw’n cael trafferth amddiffyn yn yr hanner gofod. Yn anffodus i Gymru, roedd Croatia wedi newid sut maen nhw’n chwarae allan a fyny’r cae – i helpu nhw i gau’r hanner gofod. Edrychwch ar y llun yma – mae Cymru’n barod yn y ffurfiad 1-4-3-3, ond mae Cefnwr De Croatia yn agos at y dyn sy’n pasio’r bêl. Fydd dim gofod os bydd Cymru’n ennill y bêl.	I don't want to spend too much time on the game in Osijek because to be honest I like some of the things that Wales tried during the game. It is difficult to play against teams who like to keep the ball, and in hot weather too. I totally understand why Wales changed formation from the 1-4-4-1-1 used in March to more of a 1-4-3-3 in Osijek with Gareth Bale and Daniel James ready to attack the halfspaces. I saw Croatia play in March and also against Spain last year - they have trouble defending in the halfspace. Unfortunately for Wales, Croatia had changed how they play out and progress up the pitch to help them close the halfspaces. Look at the photo here – Wales are ready in their 1-4-3-3 but the Croatian right back is close to the man passing the ball. There is no space for Wales should they win the ball.

Rhaid i mi ddweud ei fod yn anodd bod yn bositif o gwbl o ystyried sut y collodd Cymru’r gêm efo’r goliau. Dw i’n synnu ar pa mor agored oedd ochr dde Cymru am y gôl gyntaf. Dw i’n esbonio yn fy mlog Saesneg peldroed.blog) nad ydw i’n siŵr a oedd Will Vaulks yn y lle anghywir neu a oedd system Cymru o ran chwarae’r bêl yn anghywir. Dw i ddim isio deud dim byd negyddol am neb os nad ydw i’n hollol siŵr.	I must say though that it is hard to be positive at all when considering how Wales lost the game with the goals that were conceded. I am surprised at how open Wales’ right side was for the first goal. I explain in my English language blog (at peldroed.blog) that I am not sure whether Will Vaulks is in the wrong place or if Wales’ system when with the ball was wrong. I do not want to say anything negative about somebody if I am not completely sure.
Gyda’r ail gôl – dw i ddim yn synnu ar sut y digwyddodd hon. Canolbwynt chwarae Cymru oedd James Lawrence. Felly roedd yn hawdd i Groatia ddysgu ac addasu i hyn. Dw i’n licio timau sy’n chwarae allan ond liciwn i weld mwy o amrywiaeth o ran gwneud hyn yn y dyfodol.	With the second goal – I am not surprised with how this happened. Wales’ build-up play was centred around James Lawrence. It was easy for Croatia to learn and adapt to this. I like teams that play out from the back but I would like to see more variation when doing so in the future.
Gêm 2: Hwngari 1-0 Cymru	Game 2: Hungary 1-0 Wales
Dw i’n dal yn siomedig efo’r gêm hon achos mod i’n credu i Gymru chwarae’n dda. Doedd Cymru ddim yn chwarae yn y ffordd mae pobl ar Twitter yn meddwl, ond yn y pen draw, dych chi angen cymryd siawnsiau i sgorio. Hefyd, roedd Cymru wedi ildio gôl yn hawdd i ffordd eto [ ?? “off again”. Roedd Cymru wedi chwarae yn y ffurfiad 1-4-4-1-1 (gan newid i’r ffurfiad 1-4-2-3-1 pan gaethion nhw’r bêl) a dw i’n licio’r dacteg hon. Mae Joe Allen ac Ethan Ampadu yn wych wrth chwarae gyda’i gilydd yn y canol, a dw i’n hoffi sut roedd Cymru’n newid lle roedd yr ymosodwyr yn chwarae yn ystod y gêm i greu problemau gwahanol i Hwngari.	I am still disappointed with this game because I believe Wales played well. Wales did not play in the way people on Twitter think they did but, ultimately, you have to take your goal-scoring chances. Also, Wales gave an easy goal away again. Wales played in the 1-4-4-1-1 formation (which changed to a 1-4-2-3-1 with the ball) and I like this setup. Joe Allen and Ethan Ampadu are excellent together in the middle and I like how Wales changed the positioning of their attackers throughout the game to give Hungary different problems.
Remember that Hungary are a good team – they are top of the group at the moment. In open play Wales played well but we conceded a goal after changing to a 1-4-2-3-1 when without the ball. I know that “hindsight is a wonderful thing” but a point would have been a good result.	Cofiwch fod Hwngari yn dîm da – maen nhw ar dop y grŵp ar hyn o bryd. Yn ystod y chwarae agored roedd Cymru’n chwarae yn dda, ond nes i ni golli gôl ar ôl newid i 1-4-2-3-1 pryd ni’n heb y bêl. Dw i’n gwybod mai “peth rhyfeddol yw ôl-doethineb” ond byddai pwynt wedi bod yn dda.
I am confident that Wales will win their next game against Azerbaijan because their ideas with the ball are clear to see and it will be difficult for Azerbaijan to defend against them. I still believe in this Welsh team.	Dw i’n hyderus bod Cymru yn mynd i ennill yn y gêm nesaf yn erbyn Azerbaijan achos bod y syniadau efo’r bêl yn glir a bydd yn anodd i Azerbaijan amddiffyn yn eu herbyn nhw. Dw i’n credu yn nhîm Cymru o hyd, felly.
Sorry but I can’t clearly explain a lot of the things that I want to talk about because I can’t speak good enough Welsh. Having said that, I am going to continue learning and hopefully improve more. Hopefully, this blog will help other learners too!	Mae’n ddrwg gen i na fedra i esbonio rhai o’r pethau dw i isio siarad amdanyn nhw yma’n gliriach, achos nad ydw i’n gallu siarad Cymraeg yn ddigon da. Wedi dweud hynny, dw i’n mynd i barhau i ddysgu, a gobeithio bydda i’n gwella mwy. Gobeithio bydd y blog hwn yn helpu dysgwyr eraill hefyd!

Oes ‘na unrhyw gamgymeriadau yn y blog? Os oes, wddyn e-bostiwch fi ar lukewilliamsfootball@outlook.com – dw i wastad yn falch o ddysgu. Diolch am ddarllen, gwela i chi ym mis Medi efo’r gemau yn erbyn Azerbaijan a Belarws.

Are there any mistakes in this blog? If so, please email me at lukewilliamsfootball@outlook.com – I am always happy to learn. Thank you for reading, I will see you in September with the games against Azerbaijan and Belarus.

peldroed.blog / lukewilliamspd

Ymwadiad / Disclaimer
Ysgrifennwyd rhai o’r erthyglau 'Dysgwyr' gan bobl sydd eisoes wrthi’n dysgu Cymraeg. Efallai y dewch ar draws rhai camgymeriadau ieithyddol yn y Gymraeg o bryd i’w gilydd.
Some of the 'Learner' articles have been written by those who are still learning Welsh. You may therefore come across some linguistic errors in the Welsh from time to time.

Dwy Ddysgwraig y Flwyddyn 2019

Neil Rowlands — Tue, 24 Sep 2019 09:51:17 +0000

Dyma gyfweliadau gyda dwy fenyw sydd wedi ennill prif wobrau eleni- Fiona Collins a Francesca Sciarrillo- ac mae Eirian Wyn Conlon o'r Ganolfan Dysgu Cymraeg Genedlaethol yn gofyn y cwestiynau. Gall eu hesiampl nhw ysbrydoli dysgwyr eraill!

Here are interviews with two ladies who have won major prizes this year- Fiona Collins and Francesca Sciarrillo- and Eirian Wyn Conlon of the National Centre for Learning Welsh is asking the questions. Their examples can inspire lots of other learners!

Fiona Collins- Dysgwr y Flwyddyn, Eisteddfod Genedlaethol 2019 Sir Conwy

Fedri di roi dy gefndir mewn 5 brawddeg?	Can you give your background in 5 sentences?
Mi ges i fy ngeni a fy magu yn Hampshire, De Lloegr. Roedd mam yn Gymraes ddi-Gymraeg a dad yn Sais.	I was born and brought up in Hampshire, in southern England. Mum was a non-Welsh-speaking Welshwoman and Dad was English.
Dwi’n byw yn Ngharrog, Sir Ddinbych ers 2003, gyda fy nghymar Ed. Mae’r tŷ yn nyffryn Dyfrdwy ac mae’n braf gallu clywed sŵn y nant ym mhob man yn y tŷ. Dwi’n gweithio fel chwedleuwraig, yn adrodd straeon traddodiadol ar lafar i oedolion neu blant.	Since 2003 I have been living in Carrog, in Denbighshire, with my partner Ed. The house is in the Dyfrdwy valley and it is great being able to hear the sound of the river everywhere in the house. I work as a storyteller, telling traditional stories orally to adults or children.
Pam wyt ti wedi dysgu Cymraeg yn rhugl?	Why have you become fluent in Welsh?
Wnes i ddysgu er mwyn gallu adrodd chwedlau Cymreig, fel straeon y Mabinogi, trwy gyfrwng iaith y wlad.	I learnt so as to be able to tell Welsh legends, such as the Mabinogion stories, through the medium of their native language.
Sut wyt ti wedi dysgu Cymraeg yn rhugl?	How have you become fluent in Welsh?
Gyda llawer o gymorth gan y Cymry Cymraeg, fy nghyd-ddysgwyr a fy nhwtoriaid. Diolch iddyn nhw i gyd.	With a lot of support from the Welsh-speaking Welsh, my fellow learners and my tutors. Thanks to all of them.
Be ydy dy gyngor di i unrhyw un sy isio dysgu Cymraeg yn rhugl?	What is your advice to anyone who wants to learn Welsh fluently?
Siaradwch a gwrandewch ar yr iaith, a mwynheuwch! Cymerwch bob cyfle i siarad Cymraeg. Dechreuwch bob sgwrs yn y Gymraeg. Peidiwch ag ofni gwneud camgymeriadau. Dyma sut dan ni’n dysgu.	Talk and listen to the language, and enjoy! Take every opportunity to speak Welsh. Begin every conversation in Welsh. Don’t be afraid to make mistakes. That is how we learn.
Be ydy’r peth gorau am siarad Cymraeg?	What is the best thing about speaking Welsh?
Gallu cymdeithasu gyda phobl gan ddefnyddio eu hiaith naturiol.	Being able to socialise with people using their natural language.
Be wnaeth ennill y teitl “Dysgwr y Flwyddyn 2019” olygu i ti?	What did winning the title ‘Learner of the Year 2019’ mean to you?
Popeth! Am fraint … a gobeithio gallu manteisio ar y cyfle i fod yn llysgennad dros yr iaith er mwyn annog tiwtoriaid Cymraeg i Oedolion i ddefnyddio chwedlau traddodiadol i gefnogi dysgwyr a chodi eu hyder.	Everything! For the honour… and I hope to be able to take advantage of the opportunity to be an ambassador for the language to urge Welsh tutors for Adults to use traditional stories to support learners and build up their confidence.

Francesca Sciarrillo- Ennillwr Medal y Dysgwyr, Eisteddfod yr Urdd 2019 Caerdydd a'r Fro

Fedri di roi dy gefndir mewn 5 brawddeg?	Could you give your background in 5 sentences?
Helo! Francesca ydw i; rydw i’n 23 oed. Ym mis Hydref diwethaf, symudais yn ôl i’r Wyddgrug – y dref lle ces i fy magu – ar ôl astudio gradd a gradd meistr mewn Llenyddiaeth Saesneg yn Brifysgol Bangor. Ar hyn o bryd, rydw i’n gweithio fel Prentis Graddedig mewn Marchnata a Chysylltiadau Cyhoeddus i “Aura Llyfrgelloedd a Hamdden”.	Hello! I am Francesca;l I am 23 years old. Last October I moved back to Mold in Flintshire, the town where I was brought up – after studying for a degree and a Master’s degree in English literature at Bangor University. At present, I am working as a graduate apprentice in Marketing and Public Communications for Aura Libraries and Leisure.
Mi ges i fy ngeni yn Wrecsam; ond rydw i’n dod o deulu Eidaleg. Symudodd fy Neinau a Theidiau i Gymru yn y chwe degau i greu bywydau gwell i fy rhieni, ac wedyn, wrth gwrs, i fi.	I was born in Wrexham, but I come from an Italian family. My grandmothers and grandfathers moved to Wales in the sixties to create better lives for my parents and then, of course, for me.
Pam wyt ti wedi dysgu Cymraeg yn rhugl?	Why have you become fluent in Welsh?
Oherwydd rydw i’n byw yng Nghymru: mae’n syml iawn fi. Mae gen i gyfrifoldeb tuag at yr iaith. Pan roeddwn i’n ifanc, rydw i’n cofio bod yn ddryslyd: “os rydw i’n byw yng Nghymru, pam dydw i ddim yn siarad y Gymraeg?”. Dyma ddechrau’r daith i ddarganfod y Gymraeg. Ers hynny, rydw i wedi darganfod bob math o bethau sy’n golygu’r byd i mi oherwydd y Gymraeg; rydw i wedi darganfod cymuned a rhywle rydw i’n perthyn.	Because I live in Wales: it is very simple for me. I have a responsibility towards the language. When I was young, I remember being puzzled: ‘If I am living in Wales, why am I am not speaking Welsh?’ That is how my journey to discover Welsh began. Since then, I have discovered through Welsh all kinds of things which mean the world to me; I have discovered community and somewhere I belong.
Sut wyt ti wedi dysgu Cymraeg yn rhugl?	How have you become fluent in Welsh?
Dechreuais ddysgu Cymraeg trwy’r ysgol ond go iawn pan ddechreuais lefel A yn y Gymraeg (ail iaith). Wedyn, defnyddiais Gymraeg pan roeddwn i’n byw ym Mangor ar gyfer prifysgol – dim ond trwy siarad gyda phobol lleol a myfyrwyr eraill.	I began learning Welsh at school, but properly when I began A-level Welsh (second language). Then, I used Welsh when I was living in Bangor while I was at university – just through speaking with local people and other students.
I mi, y ffordd orau i ddysgu unrhyw iaith yw siarad – siarad gyda dysgwyr a siaradwyr eraill. Yn ystod fy mlwyddyn olaf, mi wnes i gyfarfod fy nghariad, Harri, sy’n siarad Cymraeg. Mae Harri a’i deulu yn helpu fi gymaint – mae nhw wedi creu y cyfle i mi ddefnyddio’r iaith bob dydd.	To me, the best way to learn any language is through speaking – speaking with learners and other speakers. During my last year, I met my beloved, Harri, who speaks Welsh. Harri and his family help me a lot – they have given me the opportunity to use the language every day.
Pan symudias yn ôl i’r Wyddgrug, dechreuais ddosbarth Hyfedredd wythnosol gyda Choleg Cambria yn Llaneurgain. Mynd i ddosbarth Cymraeg wythnosol yw uchafbwynt fy wythnos! Mae pawb yn hyfryd a rydw i wrth fy modd yn siarad a dysgu gyda nhw.	When I moved back to Mold, I began weekly advanced classes with Cambria College in Llaneurgain. Going to a weekly Welsh class is the highlight of my week! Everyone is lovely and I am in my element speaking and learning with them.
Be ydy’r peth gorau am siarad Cymraeg?	What is the best thing about speaking Welsh?
Mae’n anodd dewis dim ond un peth! Rydw i wrth fy modd efo llenyddiaeth Gymraeg a cherddoriaeth Gymraeg felly mi faswn i’n hoffi dweud rhywbeth fel darganfod diwylliant Cymraeg. Ond i fod yn onest, y peth gorau am siarad Cymraeg i mi yw’r bobol rydych chi’n cyfarfod ar y ffordd. Rydw wedi bod mor lwcus i gyfarfod llawer o bobol hyfryd ers dysgu Cymraeg: dydw i ddim yn gallu dychmygu fy mywyd heb Gymraeg!	It is hard to chose just one thing! I love Welsh literature and Welsh music so I would like to say something like discovering Welsh culture. But to be honest, the best thing about speaking Welsh for me is the people that I meet on the way. I have been so lucky to meet so many lovely people since learning Welsh; I cannot imagine my life without Welsh!
Be wnaeth ennill Dysgwr y Flwyddyn 2019 olygu i ti?	What did winning Learner of the Year 2019 mean to you?
Cymryd rhan yn Eisteddfod yr Urdd 2019 yw profiad gorau fy mywyd. Mae’n golygu gymaint i mi; does ‘na ddim geiriau i ddisgrifio pa mor arbennig oedd y profiad. Roeddwn i wrth fy modd yn mynd lawr i Langrannog ar gyfer rownd gyntaf y gystadleuaeth. Cymerais ran mewn llawer o weithgareddau, gan gynnwys adeiladu cyfathrebu grŵp, tasg ysgrifenedig, a chyfweliad gyda’r beirniaid: Eirian Conlon a Martin Gwynedd. Yn ystod y rownd derfynol, rhoddais araith o flaen y Wasg a chymerais ran mewn sgwrs gyda’r Comisiynydd Cymraeg a chyfweliad gyda Radio Cymru. Roedd yr holl brofiad yn fythgofiadwy.	Taking part in the 2019 Urdd Eisteddfod is the best experience of my life. It means so much to me, there are no words to describe how special the experience was. I was in my element going down to Llangrannog for the first round of the competition. I took part in many activities, including building group communications, a written task, and interviews with the judges: Eirian Conlon and Martin Gwynedd. During the final round I gave an address in front of the Press and took part in a conversation with the Welsh Commissioners and an interview with Radio Cymru. The whole experience was never to be forgotten.
Taset ti’n cael y cyfle i siarad Cymraeg efo unrhyw berson yn y byd, efo pwy faset ti’n hoffi cael sgwrs?	If you had the opportunity to speak Welsh with anyone in the world, with whom would you like to have a conversation?
Mi faswn i’n dweud un o fy hoff gantorion - Gruff Rhys, neu un o fy hoff awduron -Manon Steffan Ros – mae’n rhy anodd i ddewis dim ond un!!	I would say one of my favourite singers – Gruff Rhys – or one of my favourite authors – Manon Steffan Ros – but it is hard to choose just one!
Be nesa i ti efo’r Gymraeg?	What next for you with Welsh?
Fy ngobaith yw parhau, byth stopio! Rydw i isio parhau gyda fy nosbarth Cymraeg bob wythnos a gobeithio cymryd rhan mewn llawer o ddigwyddiadau Cymraeg. Hoffwn ddyfodol lle rydw i’n defnyddio’r Gymraeg bob dydd a gobeithio, un diwrnod, pasio’r iaith ymlaen.	My hope is to carry on, never to stop! I want to continue with my Welsh class each week and I hope to take part in many Welsh events. I would like a future in which I use Welsh every day and hope, one day, to pass the language on.
Unrhyw beth arall wyt ti isio ei ddeud?	Anything else you want to say?
Rydw i’n teimlo’n lwcus iawn am y profiadiau rydw i wedi cael erbyn hyn gyda’r Gymraeg. Dyma pam hoffwn fod yn esiampl ac yn annog eraill achos rydw i isio gweld pobl eraill yn cael yr un cyfleoedd. Rydw i isio dangos I bobol sut mae dysgu Cymraeg yn newid eich bywyd mewn sawl ffordd! Hoffwn ddweud diolch i gylchgrawn Parallel am greu cyfleoedd i ddysgwyr i ddod at ein gilydd a rhannu syniadau.	I feel very lucky to have had the experiences I have had with Welsh to date. That is why I would like to be an example and to encourage others because I want to see everyone getting the same opportunities. I would like to say thank you to Parallel magazine for giving learners opportunities to come together and share ideas.

Lynne Blanchfield: Cystadlu mewn Eisteddfodau i Ddysgwyr – Rhowch Gynnig Arni! / Competing in Learners’ Eisteddfods – Give it a go!

Neil Rowlands — Tue, 17 Sep 2019 17:11:58 +0000

Mae llawer o gyfleoedd i ddysgwyr ymarfer eu lefel o’r iaith trwy gystadlu mewn Eisteddfodau ar draws y wlad, a dyma Lynne yn siarad mwy am ei phrofiad o wneud hyn – gan gynnwys llwyddiant bach yn yr Eisteddfod Genedlaethol.

There are lots of opportunities for learners to practise their level of language through competing in Eisteddfods across the country, and here Lynne speaks more about her experience of doing this – including a small success in the National Eisteddfod!

Un bore Sul ym mis Awst 2019, cyrhaeddodd ebost oddi wrth un o’m tiwtoriaid, yn dweud yr enillodd fy ngherdd yr ail wobr yn yr Eisteddfod Genedlaethol Sir Conwy (Adran Dysgwyr). “Oeddet ti'n gwybod?” meddai hi – nac o’n! Doedd dim clem gyda fi ei bod hi wedi ennill dim byd o gwbl.	One Sunday morning in August 2019, an email arrived from one of my tutors, saying that my poem had won second place in the National Eisteddfod Conwy (Learners’ Section). “Did you know?” she said – no I didn’t! I had no idea that it had achieved anything at all.
Cysylltir â’r enillwyr yn unig, felly nid yw’r cystadleuwyr eraill yn cael gwybod am eu hymdrechion, ac roedd Llanrwst yn yn rhy bell i fi fynychu’r digwyddiad. Felly alla i ddim disgrifio’r seremoni wobrwyo, ond hoffwn i rannu gyda dysgwyr eraill fy mhrofiad o gymryd rhan mewn cystadlaethau, er mwyn eich annog chi i geisio! Os ydw i’n gallu cyrraedd y tri uchaf, fe allwch chi hefyd!	Only the winners are contacted, so other competitors don’t know the outcome of their efforts, and Llanrwst was too far for me to attend the event. So I can’t describe the award ceremony, but I would like to share with other learners my experience of taking part in competitions, to encourage you to try! If I can make it into the top three, so can you!
Wrth dderbyn y neges oddi wrth fy nhiwtor, roeddwn i’n teimlo fy mod i wedi cyrraedd y brig ar fy nhro cyntaf. Gwir anrhydedd yw bod yn Ail mewn Gŵyl sydd mor bwysig i’r diwylliant Cymraeg. Braint i fi yw gweld y feirniadaeth wedi’i chyhoeddi yn llyfr Cyfansoddiau a Beirniadaethau Eisteddfod Genedlaethol Sir Conwy 2019. [Gweler mwy am hyn yn isod.] Mae cyfrolau blynyddol yr Eisteddfod yn adnodd heb ei ail i ddysgwyr sy’n dymuno ysgrifennu’n greadigol yn y Gymraeg. Mae’n fuddiol darllen cyfansoddiadau buddugol a’r beirniadaethau ar yr holl geisiadau (dan ffugenwau’n unig heblaw am yr enillwyr).	On getting that message from my tutor, I felt as though I had made it to the top at my first go! It is a real honour to come second in such an important festival in Welsh culture. I felt privileged to see the judgement published in the book Compositions and Judgements of the Conwy Eisteddfod 2019. [See more on this below.] The yearly Eisteddfod volumes are a resource second-to-none for learners wishing to do Welsh creative writing. It’s beneficial to read both the winning compositions and also the judgements on all the entries (under pen names only except for the winners).
Hyd yn oed os nad ydych chi’n ennill, mae’n ffordd dda i ddatblygu sgiliau ieithyddol, trwy chwarae gyda’r iaith, a thrwy’r ddisgyblaeth o ddysgu rheolau a ffurfiau cyfyngedig y mesurau a’r odlau – ffordd fwy diddorol i ategu ymarferion gramadegol arferol! Mae’r Gynghanedd tu hwnt i fi ar hyn o bryd – dyma’r cam nesaf!	Even if you don’t win, it’s a good way of developing your linguistic skills, by playing with the language, and through the discipline of learning the rules and restricted forms of metres and rhymes – a more interesting way of supplementing the usual grammatical exercises! Cynghanedd is beyond me at the moment – that’s the next step!
Dechreuais i wrth gystadlu yng Ngŵyl Haf Merched y Wawr (cangen Aberystwyth), gan ennill y wobr gyntaf yn 2015 gydag ebost syml ar lefel Sylfaen, a’r ail wobr yn 2016 ar lefel Canolradd, gyda darn o ryddiaith yn dadansoddi poblogrwydd yr emyn Calon Lân. Mae aelodau Merched y Wawr yn gyfeillgar ac yn gefnogol iawn o ferched sy’n dysgu Cymraeg: maen nhw’n ein hysbrydoli ni i gymryd rhan yn niwylliant Cymru, ac rwy'n ddiolchgar iawn amdano.	I started by competing in the Merched y Wawr summer festival (Aberystwyth branch), by winning first prize in 2015 with a simple email at Foundation Level, and second prize in 2016 at Intermediate Level with a prose piece analysing the popularity of the hymn Calon Lân. The members of Merched y Wawr are very friendly and supportive to women Welsh learners: they inspire us to take part in Welsh culture, for which I’m very grateful.
Dechreuais i ysgrifennu darnau mwy creadigol yn ystod y Cwrs Haf Cymraeg Dwys, a gynhelir yn flynyddol ym Mhrifysgol Aberystwyth – gallaf ei argymell yn gryf! Mae dosbarthiadau ar lefelau 1-5 (Mynediad-Uwch) a Chwrs Cymraeg Proffesiynol hefyd (lefel 6). Gall dysgwyr ar lefel 5 fynychu’r Cwrs Proffesiynol, hyd yn oed os ydyn nhw’n weithwyr cyflogedig neu beidio. Mae’r profiad yn ymestyn sgiliau siarad ac ysgrifennu, trwy weithio mewn grwpiau i gynhyrchu cyflwyniadau ac adroddiadau.	I started writing more creative pieces during the Intensive Welsh Summer Course, held yearly in Aberystwyth University – I can strongly recommend it! There are classes at levels 1-5 (Entry level to Advanced) and also a Professional Welsh Course (level 6). Learners from level 5 can attend the Professional Welsh Course, whether they are paid employees or not. The experience extends both spoken and written skills, through working in small groups to produce presentations and reports.
Yn 2017 cynhaliwyd cystadlaethau wythnosol ar gyfer pob lefel y Cwrs Haf Cymraeg Dwys, ac roeddwn i wrth fy modd yn ennill y wobr gyntaf am fy ngherdd gyntaf erioed yn y Gymraeg ar yr hen ddywediad ‘Hawdd cynnau tân ar hen aelwyd’.	In 2017 weekly competitions were held for every level in the Intensive Welsh Summer Course, and I was over the moon to win first prize for my first ever poem in Welsh on the old saying ‘It’s easy to kindle a fire on an old hearth’.
Mae’r gerdd yn syml iawn ond yn agos at fy nghalon:	The poem is very simple but close to my heart:
Roedd fy hen aelwyd ym Mhrestatyn Yn llosgi gan gariad y Gymraeg; Roedd y tân yn diffodd yn Lloegr, Ond cynnwyd sbardun gan ddraig: Daeth y Ddraig Goch i’m nôl i i aelwyd newydd ym Mhen-y-Graig; A nawr mae’r tŷ yn dwym a chariadus, Gyda ’ngŵr a fy mywyd fel dysgwraig.	My old hearth was in Prestatyn Burning with love of the Welsh language; The fire was extinguished in England, But a spark was ignited by a dragon: The Red Dragon came to fetch me home To a new hearth in Pen-y-Graig; And now the house is warm and loving, With my husband and my life learning Welsh.
Roeddwn i’n siomedig na chynhaliwyd gwaith cystadleuol yng Nghwrs Haf Dwys 2018. Mae’r holl diwtoriaid yn gweithio mor galed ar ein cyfer, a doedd dim digon o amser gyda nhw i’w drefnu, ond heb os nac oni bai roedd hyn yn golled fawr. Serch hynny, ces i ysbrydoliaeth i ysgrifennu cerdd arall. Bob prynhawn dydd Mercher, mae siaradwyr o’r gymuned yn dod i helpu’r dysgwyr trwy sgwrsio â nhw yn y Gymraeg, neu drwy wneud gweithgareddau amrywiol fel chwarae gemau iaith neu ddarllen gyda’i gilydd. Roeddwn i yng ngrŵp 5 ar y pryd, a gofynnodd dyn i ni, ‘sut allaf i helpu chi orau’?	I was disappointed that competition work was not held in the 2018 Intensive Welsh Summer Course. All the tutors work so hard on our behalf and there just wasn’t any time for them to arrange it, but undoubtedly it was a great loss. However, I did get inspiration to write another poem. Every Wednesday afternoon, speakers from the community come to help learners by chatting to them in Welsh, or by doing various activities such as playing language games or reading together. I was in Group 5 at the time, and a gentleman asked us, ‘how can I best help you?’
Yn sgil hyn, daeth syniad am gerdd i’m meddwl am sut i’w ateb, ac ar ôl dysgu ffyrdd o fynegi fy syniadau mewn Cymraeg resymol farddonol, des i o hyd i gystadleuaeth farddonol Eisteddfod y Dysgwyr yn Aberhonddu ym Mai 2019 – a'r testun oedd ‘Y Bont’, yn berffaith addas i’m cerdd. Gydag anogaeth gan fy nhiwtoriaid, anfonais i hi i’r gystadleuaeth, ac roeddwn i wrth fy modd yn ennill y drydedd wobr amdani! Roedd Seremoni Cadeirio ar gyfer yr enillydd ac yna, gwahoddwyd enillwyr yr Ail a’r Drydedd wobr i’r llwyfan i gasglu ein tystysgrifau. Roedd yn brofiad diddorol a chyffrous iawn.	As a result of this, an idea for a poem came into my head on how to answer him, and after learning ways to express my ideas in reasonably poetic Welsh, I came across the poetry competition for the Brecon Learners’ Eisteddfod in May 2019 – and the subject was ‘The Bridge’, perfectly suited to my poem. With the encouragement of my tutors, I sent it into the competition, and I was over the moon to win third prize for it! There was a Chairing Ceremony for the winner, and then the winners of the Second and Third places were invited onto the stage to collect our certificates. It was an interesting and very exciting experience.
Felly yn sgil anogaeth barhaol fy nhiwtoriaid, anfonais i’r un gerdd i’r Eisteddfod Genedlaethol (Adran Dysgwyr) Sir Conwy, Awst 2019, ac fe enillodd hi’r Ail wobr, a dyma stori fy llwyddiant bach i eleni! Roedd yn syndod i fi fod y beirniad wedi dehongli naws y gerdd fel un “gellweirus, led-feirniadol” – mwy o apêl ddiffuant oedd fy mwriad wrth ysgrifennu’r gerdd! Ond yn sgil disgyblaeth y ffurf farddonol, doedd hi ddim yn bosib ei hysgafnhau er mwyn osgoi ymddangos yn feirniadol. Does dim modd i roi ‘Os gwelwch yn dda’ bob tro!	Therefore as a result of the continuing support from my tutors I sent the same poem to the Conway National Eisteddfod (Learners’ Section), August 2019, where it came Second, and that’s the story of my tiny success this year! I was surprised that the judge interpreted the tone of the poem as “jocular, semi-critical” – my intention in writing the poem was more of a sincere appeal! But due to the discipline of the poetic form, it wasn’t possible to lighten it in order to avoid appearing critical. No room to put in ‘Please’ each time!
Serch hynny, roeddwn yn falch iawn o sylw olaf y beirniad: “Roedd hi rhwng direidi Elbereth [fy ffug enw] a chrefft Y Brân goesgoch yn y pen draw. Byddwn wedi bod yn fwy na hapus yn rhoi’r wobr i’r naill neu’r llall, ond am ei gamp a’i feistrolaeth o’i fesur, Y Brân goesgoch sy’n mynd â hi” (t.259). Felly roeddwn i o fewn trwch blewyn o gyrraedd y brig! (Gweler y gerdd fuddugol yn llyfr yr Eisteddfod, gwaith wir gelfydd.)	Despite that, I was very pleased with the judge’s final remark: “In the end it was between the mischievous Elbereth [my pen name] and the craft of Y Brân goesgoch. I would have been more than happy to give the prize to the one or the other, but for her achievement in mastering the poetic form, Y Brân goesgoch takes it” (p.259). So I felt I’d come within a hair’s breadth of winning! (See the winning poem in the Eisteddfod book, a truly skilful work.)
Mae fy ngherdd yn sôn am sut i ddatblygu perthynas rhwng dysgwr swil a siaradwr brodorol hyderus – nid i fod yn bigog, ond i ddangos sut i gydweithio er mwyn croesi’r bont at ein gilydd:	My poem talks about how to develop a relationship between a shy learner and a confident native speaker – not to be prickly, but how to work together to cross the bridge to meet each other:

Ffugenw: Elbereth
Dysgwyr 132: Cystadleuaeth y Gadair
Y Bont: rhwng dysgwr swil a siaradwr brodorol hyderus (Apêl ddiffuant!)

Cymraeg (cyfyngiedig)	English – liberal translation
Mae llais da fi hefyd, t’mod; Dw i’n hoff o roi clust i ti – Ond paid â siarad gormod, Dw i eisiau siarad â thi!	I have a voice as well, you know; I like listening to you – But (please) don’t talk too much, I’d like to talk to you!
Dw i’n hoffi dy straeon gwych, Ond mae hanes hefyd ’da fi; Fyddaf i ddim yn siarad yn sych, Os nei di aros i fi.	I enjoy your great stories, But I have a story too; I won’t speak (too boringly), If you’ll only wait for me.
Dw i’n meddwl yn araf, gwn i, Ond paid â thorri ar draws; ’Set ti’n gallu rhoi amser i fi, ’Swn i’n gallu ateb yn haws.	I think slowly, I know, But (please) don’t cut across me; If you could give me more time, I could answer more easily.
Paid ag ateb yn Saesneg, Dw i’n trio ’ngorau glas; Mae rhaid i fi gofio’r Ramadeg – Rho’ amser im weithio fe ma’s!	(Please) don’t answer in English, I’m doing my very best; I have to remember the Grammar – (Please) give me time to work it out!
Mae angen amynedd yn wir, Nid niwsans ydw i, gobeithio; Dros amser mae’n dod yn glir Y gallwn ni gydweithio.	I know you need a lot of patience, I (don’t want to be a) nuisance; Over time it’s becoming clear That we can (indeed) work together.
Mae’r bont rhyngddon ni’n cryfhau Wrth i fi ddringo’r graig; Mae ’nghalon yn hollol llifhau Gyda chariad o’r iaith Gymraeg!	The bridge between us grows stronger As I climb up the cliff; My heart is overfllowing With love of the Welsh language!

Hoffwn i ddiolch o galon i fy nhiwtoriaid gwych: Philippa, Ioan, Felicity a Siôn, sy wedi bod mor gefnogol wrth i fi ymsefydlu yn y byd Cymraeg!

Hoffwn i hefyd ddiolch i'm gŵr annwyl John am ei gefnogaeth ddi-ffael yn fy ymdrechion i ddysgu Cymraeg. I would also like to thank my beloved husband John for his unfailing support in my efforts to learn Welsh.

aber.ac.uk/cy/learn-welsh / learnwelshCP

Mae'r llun yn y brif ddelwedd yn dod o Gwrs Haf Prifysgol Aberystwyth 2018; mae Lynne yng nghanol y cylch coch!
The picture in the main image comes from Aberystwyth University's Summer Course 2018; Lynne is in the middle of the red circle!

Y Mis Yma yn Hanes Cymru- Y Daith i Batagonia 2: Darllen a Deall gyda Dafydd Roberts

Neil Rowlands — Sat, 03 Aug 2019 07:07:54 +0000

Dafydd is interviewed (in English) by the website Americymru here: https://americymru.net/ceri-shaw/blog/4960/darllen-a-deall-an-interview-with-dafydd-roberts-of-parallelcymru

Mae’r erthygl gyntaf yn y gyfres hon ar gael yma: https://parallel.cymru/dafydd-roberts-y-daith-i-batagonia-1/

Y Glanio a’r Dyddiau Cynnar

Tir ar y Gorwel

Ddydd Gwener, 28ain o Orffennaf 1865, glaniodd yr ymfudwyr mewn bae o’r enw Porth Madryn a cherddon nhw ar dir eu cartref newydd am y tro cyntaf.

Roedd dau Gymro – Edwin Cynrig Roberts a Lewis Jones yno yn barod i gwrdd â nhw ar y tir mawr. Daethon nhw ar long arall ym mis Mehefin er mwyn cludo anifeiliaid a stoc o goed i ddechrau ar y gwaith o adeiladau cabanau pren. Cynhaliodd yr ymfudwyr wasanaeth byr ar y traeth er mwyn diolch am gyrraedd yn ddiogel.

Puerto (Porth) Madryn

Yn 1862, dair blynedd yn gynharach, teithiodd dau o drefnwyr y prosiect i Batagonia er mwyn penderfynu a oedd yr ardal yn addas i’r Cymry. Y ddau oedd Lewis Jones (oedd ar ei ail ymweliad – gweler uchod) a Syr Love Jones Parry. Teithion nhw mewn llong fach o’r enw ‘Candelaria’. Cawson nhw eu gyrru gan storm annisgwyl i fae bach. Penderfynon nhw enwi’r bae yn Borth Madryn, ar ôl Castell Madryn, cartref Syr Love Jones-Parry ym Mhenryn Llŷn.

Wel, wel… Yr enw cyfoes ar y dref a dyfodd o gwmpas y bae yw Puerto Madryn. Mae tua 58.000 o bobl yn byw ym Mhuerto Madryn heddiw. Mae’r dref wedi’i gefeillio â phentref Nefyn, Penrhyn Llŷn.

Syr Love Jones-Parry

Lewis Jones

Yr Wythnosau Cyntaf

Roedd llywodraeth Yr Ariannin wedi cynnig can milltir sgwâr o dir ar hyd yr Afon Camwy (Chubut) i’r ymfudwyr o Gymru ond roedd sawl anhawster i’w oresgyn ar y dechrau. Doedd dim llawer o gysgod yn y bae, felly am yr ychydig wythnosau cyntaf, penderfynodd y menywod gysgu ar y llong. Roedd lle i rai gysgu yn y cabanau pren a adeiladwyd ac aeth rhai eraill i fyw mewn ogofâu ar glogwyni traeth Porth Madryn.

Chymerodd e ddim llawer o amser i’r ymfudwyr ddarganfod nad oedd cyflwr y tir yn debyg o gwbl i iseldiroedd Cymru. Yn wir, roedd y tir yn fwy tebyg i anialwch na chaeau gwyrddion Cymru – dim dŵr, prinder ffynonellau bwyd a dim coedwigoedd i ddarparu deunyddiau adeiladau neu gysgod!!

Doedd dim dewis gan yr ymfudwyr felly ond i gerdded ar draws y paith sych tuag at y dŵr agosaf, yn gwthio eu heiddo a’u bwyd mewn whilberi. Buodd rhai farw ar y siwrne ond cafodd merch fach, Mary Humphreys, ei geni ar y daith. Unwaith iddyn nhw gyrraedd dyffryn yr Afon Camwy, sefydlon nhw anheddiad bach a ddatblygodd yn ddiweddarach yn dref o’r enw Rawson.

Yn y llun, mae aelodau o’r grŵp cyntaf o ymfudwyr yn Rawson, Dyffryn Camwy – y dref gyntaf i gael ei sefydlu gan y Cymry, Medi 1865. Aeth y Cymry ymlaen i sefydlu trefi yn Y Gaiman a Threlew.

Oeddech chi’n gwybod? Pan aeth Syr Love Jones Parry a Lewis Jones i Batagonia yn 1862, cynhalion nhw drafodaethau gyda Gweinidog Gwladol yr Ariannin, Guillermo Rawson. Cafodd tref Rawson ei henwi ar ôl y Gweinidog yma.

Wel wel… Yr Addewid a’r Realiti Addawodd Michael D Jones y byddai bywyd gwell i’r ymfudwyr yn Y Wladfa.

Dyma’r poster a ysgrifennwyd gan Michael D. Jones er mwyn denu ymfudwyr i’r Wladfa. Addawodd e ‘Gwlad doreithiog nad yw’n feddiannol gan neb ond ychydig Indiaid. Rhoddir i bob teulu 100 erw o dir, ceffylau, ychain, defaid, gwenith a chelfi. Rhed yr afon drwy y doldir a heidia yr anifeiliaid yn y porfeydd gwelltog‘.

Ond roedd realiti’r sefyllfa’n hollol wahanol. Roedd bywyd yn galed iawn ar y dechrau. Roedd y tywydd yn wahanol iawn i Gymru gyda thymheredd uchel iawn yn ystod y dydd yn yr haf, ac eira a glaw trwm yn ystod y gaeaf. Roedd problemau gyda thir diffaith, diffyg dŵr yfed ac ychydig o gysgod. Ar ben hyn, cafodd y tai cyntaf a’r cnydau o datws ac ŷd eu distrywio gan lifogydd. Adegau eraill, cafwyd llai o law na’r disgwyl a methodd y cnydau. Cofiwch, doedd ond ychydig o ffermwyr profiadol ymhlith yr ymfudwyr cyntaf.

Brodorion y Wlad yn Cynorthwyo

Cafodd y Cymry help mawr gan ffynhonnell annisgwyl – llwythi brodorol y wlad. Daeth y Cymry i gysylltiad â’r llwythi brodorol tua blwyddyn ar ôl cyrraedd. Roedd un llwyth, sef Y Tehuelche’n ffrindiau da i’r Cymry, yn eu dysgu sut i drin y tir sych, marchogaeth, hela anifeiliaid a physgota. Yn wir, roedden nhw’n edrych ar y Cymry fel eu brodyr.

Llun o 1867 – Lewis Jones (1836-1904) gyda chwech o lwyth Y Tehuelche. Edrychwch pa mor dal maen nhw.

Roedd y Cymry yn eu tro yn garedig iawn tuag atyn nhw. Dechreuodd y Cymry fasnachu gyda llwythi’r Mapuches a’r Pampas yn ogystal â’r Tehuelcha. Gwerthodd y Cymry fara a menyn i’r llwythi a rhoddodd y llwythi gig a dillad i’r Cymry. Yn ôl rhai, roedd y llwythi yma yn defnyddio geiriau Cymraeg am nwyddau fel bara!

Os oes copi gyda chi o’r ffilm ‘Patagonia’ (2010), edrychwch eto ar ddechrau’r ffilm er mwyn gweld pa mor bwysig oedd llwyth y Tehuelche i’r Cymry.

Oeddech chi’n gwybod … ?

Roedden y Tehuelche’n hela gyda chŵn ac ar gefn ceffylau. Roedden nhw’n defnyddio bwa a saeth fel arfau hela ac yn byw ar gig gwanaco. Roedden nhw hefyd yn bwyta peth bwyd llysieuol. Cyn y Goncwest Sbaenaidd, roedd tua phedair mil o’r Tehuelche yn byw ym Mhatagonia. Ond erbyn canol ganrif ddiwethaf roedd llai na chant. Heddiw, dim ond ychydig sy’n dal i gynnal eu hen ffordd o fyw.

Trin y Tir

Doedd dim dewis gyda’r Cymry cyntaf felly – dysgu trin y tir neu adael i’r prosiect fethu. Ar ôl symud tuag at Ddyffryn Camwy (Chubut), penderfynodd y Cymry gynllunio system ddyfrhau. Adeiladon nhw gyfres o gamlesi dyfrhau, dair neu bedair milltir bob ochr i’r afon Camwy. Dyma’r system ddyfrhau gyntaf erioed yn yr Ariannin. Roedd y system ddyfrhau mor effeithiol fel bod y Cymry’n cynhyrchu 6 mil o dunelli o wenith y flwyddyn erbyn 1885.

Mae’r cerdyn post hwn yn dangos y drol gyntaf a gafodd ei hadeiladu yn y Wladfa, tua 1866, Defnyddiodd y saer Hugh Hughes bren o longddrylliad yn Afon Camwy.

Erbyn 1874, roedd tua 270 o bobl yn byw yn ardal Dyffryn Camwy (Chubut), a dechreuodd rhwydwaith o ffermydd dyfu. Yn 1875, cafodd y Cymry berchnogaeth swyddogol ar y tir gan lywodraeth Yr Ariannin ac o ganlyniad, daeth llawer mwy o ymfudwyr o’r hen wlad i’r Wladfa newydd rhwng 1880–87 a rhwng 1904-12.

Gwyliwch y clip gwych yma o gyfweliad gyda Nain Maggie am ei phrofiadau yn croesi’r paith gydag ymfudwyr 1891:

https://www.facebook.com/jeremy.wood.5836711/videos/3919161861465/

Cynaeafu – tua 1880

Y Rheilffordd Gyntaf
Problem arall oedd y ffyrdd garw. Roedd rhaid sefydlu system deithio effeithlon. Hefyd, erbyn canol yr 1880au, roedd llawer o’r tir ffrwythlon yn rhan isaf Dyffryn Camwy wedi’i hawlio. Penderfynodd y Cymry felly ofyn am ganiatâd i archwilio rhan uchaf y dyffryn.
Roedd aber yr Afon Camwy yn fas ac yn anodd ei llywio. Yn 1884 felly, dechreuwyd ar y gwaith o adeiladau Rheilffordd Canolbarth Camwy. Erbyn 1885, cyrhaeddodd y Cymry ardal ffrwythlon a enwyd ganddyn nhw yn Gwm Hyfryd. Wrth i’r boblogaeth dyfu, sefydlwyd dwy dref arall sef Esquel a Threvelin.

Plac tu allan i Amgueddfa Trelew i gofio’r glanio, fis Gorffennaf, 1865

Wel wel… Lewis Jones oedd y grym tu ôl i adeiladu’r rheilffordd a chafodd y dref a adeiladwyd ar derfyn y rheilffordd, Trelew, ei henwi ar ei ôl e.

Ond, doedd bywyd ddim yn fêl i gyd. Cafwyd llifogydd mawr yn yr 1890au a’r 1900au a wnaeth difrod mawr i Rawson a Gaiman. Roedd anghytundebau hefyd rhwng llywodraeth Yr Ariannin oherwydd consgripsiwn i fyddin y wlad honno. Gadawodd llawer o’r Cymry am Ganada ac Awstralia, yn ogystal â dychwelyd i Gymru.
Mae clip gwych ar y linc yma o raglen ddogfen o 1961 sy’n portreadu bywyd y Gauchos Cymraeg yn yr 1950au.

Cadw’r Hen Ffordd Gymreig O Fyw

Bwriad y Cymry oedd gwneud Y Wladfa mor debyg â phosibl i’r hen wlad. Y cam cyntaf yn y broses hon oedd adeiladau capeli. Roedd y capeli yn bwysig iawn – fel canolfannau crefyddol ac fel canolfannau cymdeithasol, man cynnal eisteddfodau, ysgolion a hyd yn oed llysoedd barn. Mae capeli’r Wladfa yn ddiddorol dros ben. Mae rhai ond yn gytiau bach pren neu haearn rhychiog a rhai eraill yn fwy tebyg i gapeli Cymru heddiw.

Dyma lun o Gapel Moriah, Dyffryn Camwy. Mae nifer o’r Cymry cyntaf aeth i’r Wladfa yn 1865 wedi’u claddu ym mynwent y capel hwn.

Dyma un ychydig yn llai crand – Capel Glan Alaw, Bethesda

Gallwch chi weld y capeli i gyd heddiw trwy ddilyn llwybr ar ddwy ochr yr afon Chubut. Mae tudalen ddiddorol ar weplyfr o’r enw Capeli Cymraeg y Wladfa fydd yn eich arwain ar hyd llwybr y capeli. https://www.facebook.com/AndesCeltig/photos/a.267731564239.143199.165471514239/267740379239/?type=1. Hefyd, gwyliwch hanes Rhys a Gwen yn y ffilm Patagonia wrth iddyn nhw ddilyn llwybr capeli Cymraeg Y Wladfa.

Yr Eisteddfod

Roedd yr ymfudwyr cyntaf yn ymwybodol iawn o draddodiadau eisteddfodol Cymru. Doedd hi ddim yn syndod felly iddyn nhw benderfynu dathlu’r Eisteddfod yn gynnar iawn yn hanes Y Wladfa. Digwyddodd yr Eisteddfod gyntaf yn Chubut rhwng 1865 ac 1875. Mae’r traddodiad eisteddfodol yn parhau hyd heddiw, ond mwy am hynny yn nes ymlaen yn y gyfres. Beth am ddod yn ffrindiau gydag Eisteddfod Trevelin ar weplyfr? https://www.facebook.com/photo.php?fbid=380227178779911&set=a.380225858780043.1073741826.174948579307773

Addysg

Ysgolion cynnar y Wladfa

Roedd arweinwyr y prosiect yn credu’n gryf mewn sefydlu ysgolion Cymraeg yn Y Wladfa er mwyn cadw’r iaith yn fyw am genedlaethau i ddod. Ysgol Rawson oedd yr ysgol gyntaf. Roedd yr ysgol mewn adeilad pren. Yr unig werslyfr ar y dechrau oedd y Beibl Cymraeg.

Dyma lun o ddisgyblion Ysgol Rawson yn 1880

Richard (Berwyn) Jones oedd pennaeth cyntaf yr ysgol. Gwelodd e fod angen deunyddiau darllen gwell ac ysgrifennodd e werslyfr yn arbennig ar gyfer plant Y Wladfa. Yn y llyfr mae geirfa, gwersi, penillion, diarhebion, storïau a rhestr o enwau Cymraeg i blant.

Dyma glawr y gwerslyfr a ysgrifennwyd gan Richard Berwyn Jones

Wel wel… Roedd Richard Berwyn Jones yn mynnu bod plant yr ysgol yn brawddegu‘n gywir ac yn safonol. Roedd rhaid iddyn nhw ddefnyddio geiriau Cymraeg yn unig fel “Bonwr” yn hytrach na “Mr”!

Y Wasg

Roedd cyhoeddi papurau newydd yn hollbwysig er mwyn i’r Cymry fedru darllen newyddion yn eu hiaith eu hunain ac er mwyn cadw cymunedau Cymraeg Y Wladfa mewn cysylltiad â’i gilydd. Fis Ionawr 1865, cyhoeddwyd papur newydd cyntaf y Wladfa sef Y Brut. Dechreuwyd papur arall Ein Breiniad yn 1878.

Y cyhoeddiad mwyaf llwyddiannus beth bynnag oedd Y Dravod, a ddechreuwyd yn 1891.

WEL WEL…. parhaodd Y Dravod mewn cylchrediad tan 1961!

Tudalennau o bapur newydd mwyaf llwyddiannus Y Wladfa – y Dravod

Os hoffech chi ddarllen mwy am hanes y wasg yn Y Wladfa, ewch i: https://docplayer.net/56643841-Welsh-print-culture-in-y-wladfa-the-role-of-ethnic-newspapers-in-welsh-patagonia.html

Cymraeg- Iaith Swyddogol

Am gyfnod hir, Cymraeg oedd iaith swyddogol Y Wladfa – iaith addysg, y gyfraith, crefydd, y wasg a digwyddiadau cymdeithasol. Cafodd yr iaith ei defnyddio mewn llywodraeth ac ysgrifennwyd cofnodion cyfarfodydd yn Gymraeg yn unig. Yn wahanol i’r sefyllfa yng Nghymru, roedd rhyddid i’r iaith Gymraeg ehangu a dylanwadu yn Y Wladfa. Er enghraifft, datblygwyd y system newydd o gyfrif er mwyn hwyluso dysgu mathemateg yn Gymraeg i blant yn Y Wladfa.

Wrth i ymfudwyr o rannau eraill o’r wlad a gwledydd gwahanol ymsefydlu yn Y Wladfa, gwanychodd yr iaith. Yn wir, ar ddechrau’r 20fed ganrif, Sbaeneg oedd unig iaith swyddogol Patagonia. Iaith y cartref a’r capel yn unig oedd Cymraeg.

Erbyn heddiw wrth gwrs, mae’r llanw wedi troi ychydig ac mae Ysgolion Cynradd Cymraeg yn Y Wladfa.

Diwedd y 19eg Ganrif

Erbyn diwedd y 19eg ganrif, roedd tua 4 mil o Gymry’n byw yn Y Wladfa gan gynnwys tua mil a gyrhaeddodd rhwng 1886 a 1901. Cyrhaeddodd y grŵp olaf o ymfudwyr ychydig cyn dechrau’r Rhyfel Byd Cyntaf. Ar ôl 1914, o’r Eidal a gwledydd eraill yn ne Ewrop daeth y rhan fwyaf o’r ymfudwyr. Yn 1915, roedd tua 20,000 o bobl yn byw yn Nyffryn Camwy gyda hanner ohonyn nhw’n dod o wledydd heblaw am Gymru.

Oeddech chi’n gwybod…?

Yn 1875, cafodd fersiwn arbennig o Hen Wlad fy Nhadau ei ysgrifennu gan Lewis Evans, un o’r Cymry cyntaf i ymfudo i Batagonia. Y bwriad oedd defnyddio’r fersiwn yma yn lle Anthem Cymru. Roedd y fersiwn yma ar goll am tua 150 o flynyddoedd. Cafodd y fersiwn ei ddarganfod yn y Llyfrgell Genedlaethol mewn taflen o’r enw Adroddiad y Parch. D S Davies am Sefyllfa y Wladfa Gymreig.
Dyma’r geiriau:

Erbyn heddiw, mae Cymry Patagonia yn canu ‘Hen Wlad fy Nhadau’ i ddathlu digwyddiadau arbennig.

Colli cysylltiad â Cymru

Ar ôl 1914, roedd ond ychydig o gysylltiad rhwng Cymru a’r Wladfa. Newidiodd hynny ddim tan 1965 pan ddechreuodd niferoedd mawr o Gymry ymweld â’r Wladfa er mwyn dathlu canmlwyddiant y glanio.

Dysgwyr – Parallel.cymru: Cylchgrawn digidol Cymraeg dwyieithog

Ask Dr Gramadeg: Esbonio Gramadeg Cymraeg yn ddwyieithog / Explaining Welsh Grammar bilingually

Lefel Mynediad / Entrance Level

Lefel Sylfaen / Foundation Level

Lefel Canolradd / Intermediate Level

Cyfres Amdani- Llyfrau i Ddysgwyr: Tudalen Gartref / Cyfres Amdani- Books for Learners: Homepage

Cyfres cyffrous o lyfrau ar gyfer oedolion sy'n dysgu Cymraeg An exciting series of books for adults who are learning Welsh

Mynediad - Entry

Sylfaen / Foundation

Canolradd / Intermediate

Uwch / Higher

Learn Welsh: Where and how? An overview of resources / Dysgu Cymraeg: Ble a sut? Trosolwg o adnoddau

Gwersi / Lessons

Y Ganolfan Dysgu Cymraeg Gendlaethol / The National Centre for Learning Welsh

Say Something In Welsh

Duolingo

Cyrsiau Lleol / Local Courses & Classes

Anglesey, Conwy & Gwynedd

Denbighshire

Wrexham & Flintshire

Ceredigion, Powys & Carmathenshire

Carmarthenshire

Merthyr Tydfil, RCT & Bridgend

Blaenau Gwent, Caerphilly, Monmouthshire, Newport & Torfaen

Pembrokeshire

Swansea, Neath & Port Talbot

Cardiff

Vale of Glamorgan

Cyrsiau Preswyl / Residential Courses

Nant Gwrtheyrn

Prifysgol Aberystwyth

Prifysgol Caerdydd

Prifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant

Gwrando a Gwylio / Listen and Watch

Apton

Cymru FM

Radio Cymru

S4C

Darllen / Read

Cyfres Amdani

BBC Cymru Fyw

Gwales

Wicipedia

Cyhoeddwyr / Publishers

Atebol

CAA Cymru

Gomer

Y Lolfa

Defnyddio'r Iaith / Using the Language

Yr Eisteddfod Genedlaethol

Mentrau Iaith

Cymdeithas yr Iaith

Gwyliau / Festivals

Tafwyl

Eisteddfod yr Urdd

Gŵyl Arall

Eisteddfod Rhyngwladol Llangollen

Rhyngweithio / Interact

Map of places to speak Welsh

Say Something In Welsh Forum

Welsh speaking practice on Slack

Yr Iaith Gymraeg ar Twitter

Lloegr / England

London Welsh Centre

Derby

Wales Week in London

Golgedd America / North America

AmeriCymru

Ninnau & Y Drych

Cymry Efrog Newydd / New York Welsh

Cymdeithas Madog

North American Festival of Wales

Adnoddau / Resources

Ask Dr Gramadeg

BBC Bitesize

Cysill Ar-Lein: Gwirydd Sillafu a Gramadeg Cymraeg / Spellchecker and Grammar checker on-line

Cyfeiriadur Cymreig / Welsh Directory

Mwy o fideos a sŵn / More videos and sound

S4C's Hwb

Yn Chwarae

Cyfres cyffrous o lyfrau ar gyfer oedolion sy'n dysgu Cymraeg
An exciting series of books for adults who are learning Welsh