I helpu pobl i ddeall wrth wylio'r rygbi ar S4C (s4c.cymru/cy/chwaraeon/rygbi) neu wrando ar Radio Cymru (bbc.co.uk/programmes/b00dyw7t), dyma restr o dermau cyffredin... Amdani! C'mon Cymru!
To help people while watching rugby on S4C (s4c.cymru/cy/chwaraeon/rygbi) or listening on Radio Cymru (bbc.co.uk/programmes/b00dyw7t), here's a list of common terms... Game on! C'mon Cymru!
Safleoedd / Positions
1, Loose-head prop = Prop pen rhydd
2, Hooker = Bachwr
3, Tight-head prop = Prop pen tynn
4, Lock/Scond Row = Clo/Ail reng
5, Lock/Scond Row = Clo/Ail reng
6, Flanker = Blaenasgellwr (literally forward winger)
7, Flanker = Blaenasgellwr
8, Number 8 = Wythwr
9, Scrum-half = Mewnwr
10, Outiside-half = Maswr
11, Left winger = Asgellwr chwith
12, Inside centre = Canolwr
13, Outside centre = Canolwr
14, Right winger = Asgellwr de
15, Full-back = Cefnwr
Front row = Rheng flaen
Forwards = Blaenwyr
Half-backs = Haneri
Substitute/Replacement = Eilydd
Rolau eraill / Other roles
Captain = Capten
Coach = Hyfforddwr
Commentator = Sylwebydd
Head Coach = Prif Hyfforddwr
Kicker = Cicwr
Linesman = Llumanwr
Man of the Match = Seren y Gêm
Opponent = Gwrthwynebydd
Referee = Dyfarnwr
Timau Rhyngwladol / International Teams
England = Lloegr
France = Y Ffrainc
Ireland = Iwerddon
Italy = Yr Eidal
Scotland = Yr Alban
Wales = Cymru
Argentina = Yr Ariannin
Australia = Awstralia
New Zealand = Selend Newydd
The All Blacks = Crusau Duon
South Africa = De Affrica
Timau Rhanbarthol / Regional Teams
Cardiff Blues = Gleision Caerdydd
Dragons = Dreigiau
Ospreys = Y Gweilch
Scarlets = Scarlets
Twrnameintiau / Tournaments
Celtic League = Cynghrair Celtaidd
Grand Slam = Camp Lawn
Rugby World Cup = Cwpan Rygbi'r Byd
Six Nations = Chwe Gwlad
Six Nations Championship = Pencampwriaeth y Chwe Gwlad
Sgorio Pwyntiau / Scoring Points
Conversion = Trosiad
To convert = Trosi
Converted try = Trosgais
Drop goal = Gôl adlam
Penalty/penalties = Cosb/cosbau
Penalty kick = Cic gosb
Penalty try = Cais cosb
Ar y Cae / On The Field
Crossbar = Trawst
Dead-ball line = Y ffin gwsg
Gain an advantage = Cael mantais dros
Gain possession = Ennill y meddiant
Grubber kick = Cic bwt
Halfway line = Llinell hanner
Home game = Gêm gartref
In the lead = Ar y blaen
Injured = wedi ei anafu
A kick = Cic
To kick = Cicio
Lineout/s = Lein/leinau
Loose maul = Sgarmes rydd
Miss a penalty = Methu cic gosb
Pass/es = Pas/iau
Phase = Cymal
Scrum = Sgrym
Troseddau / Infringements
Advantage = Mantais
Commit a foul = Cyflawni trosedd
Fair play = Chwarae teg
Fair tackle = Tacle deg
Foul = Trosedd
Gain an advantage = Cael mantais dros
Gain posession = Ennill y mediant
Grubber kick = Cic bwt
Handling error = Cam drafod
Obstruct = Rhwystro
Rhestr Wyddor / Alphabetical List
| advantage | mantais |
| captain | capten |
| centre (player) | canolwr |
| coach | hyfforddwr |
| commentary | sylwebaeth |
| commentator | sylwebydd |
| commit a foul | cyflawni trosedd |
| conversion | trosiad |
| convert | trosi |
| converted try | trosgais |
| crossbar | trawst |
| dead-ball line | y ffin gwsg |
| drop-goal | gôl adlam |
| drop-kick | cic adlam |
| fair play | chwarae teg |
| fair tackle | tacle deg |
| first half | hanner cyntaf |
| flanker | blaenasgellwr |
| fly-half | maswr |
| (the) forty minutes | y deugain |
| forward (player) | blaenwr |
| foul | trosedd |
| front row | rheng flaen |
| full-back | cefnwr |
| full time | terfynol |
| gain an advantage | cael mantais dros |
| gain possession | ennill y meddiant |
| gap | bwlch |
| Grand Slam | Camp Lawn |
| grubber kick | cic bwt |
| half-backs | haneri |
| half time | egwyl |
| halfway line | llinell hanner |
| handling error | cam drafod |
| heel/s (noun) | sawdl/sodlau |
| heel (verb) | sodli |
| home crowd | tyrfa gartref |
| hooker | bachwr |
| home game | gêm gartref |
| hooker/hookers | bachwr/bachwyr |
| impressive performance | perfformiad trawiadol |
| in the lead | ar y blaen |
| infringement | torri |
| injured | wedi ei anafu |
| inside centre | canolwr/canolwyr |
| kick (n) | cic |
| kick (v) | cicio |
| kicker/kickers | cicwr/cicwyr |
| line-out/s | lein/leinau |
| linesman | llumanwr |
| lock | clo |
| loose maul | sgarmes rydd |
| man of the match | seren y gêm |
| match | gêm |
| maul/s | sgarmes/oedd |
| Millennium Stadium | Stadiwm y Mileniwm |
| miss a penalty | methu cic gosb |
| number 8 | wythwr |
| obstruct | rhwystro |
| on for [name] | yn lle [enw] |
| opponent | gwrthwynebydd |
| out of play | yn farw |
| outside centre/s | canolwr/canolwyr |
| outside half/s | maswr/maswyr |
| pass/es | pas/iau |
| penalty/penalties | cosb/cosbau |
| penalty goal | gôl gosb |
| penalty kick | cic gosb |
| penalty try | cais cosb |
| prop | prop |
| referee | dyfarwnr |
| scrum half | mewnwr |
| winger | asgellwr |






