Ask Dr Gramadeg: Hwn, Hon, Hwnna, Honna, Y Rhain & Y Rheina / This, That, These and Those

Yn y dabl isod, mae geiriau sy'n golygu this, that, these a those. Bydd rhaid defnyddio'r geiriau yma pan fyddwn ni'n pwyntio at rywbeth, ond pan na fyddwn ni'n ei enwi fe.

In the table below the words for this, that, these and those are shown when the object/s in question are pointed to but not named.

this (one)

that (one)

these

those

Masculine hwn hwnna y rhain y rheina
Femimine hon honna y rhain y rheina

Ci                     -           Dog (enw gwrywaidd / masculine)

Cath                -           Cat (enw benywaidd / feminine)

Yn y dabl isod, mae geiriau sy'n golygu this, that, these a those. Bydd rhaid defnyddio'r geiriau yma pan fyddwn ni'n pwyntio at rywbeth, ac yn ei enwi fe ar yr un pryd. Cofiwch mai gair gwrywaidd yw 'ci', ac mai gair benywaidd yw 'cath'.

 In the table below the words for this, that, these and those are shown when the object/s in question are pointed to and named.  Ci and cath are used as examples of masculine and feminine nouns.

   

this/these

 

 

 

that/those

 

Masculine

y

ci

’ma

 

y

ci

’na
Femenine gath

 

 

 

gath

 
Plural cŵn/ cathod

cŵn/ cathod

 

Byddwn ni'n gallu cyfieithu'r ymadroddion uchod fel:

A literal translation of the above would be:

 The dog/cat/dogs/cats here    The dog/cat/dogs/cats there.

* Cofiwch mai dim ond geiriau benywaidd unigol sy'n treiglo ar ôl y fannod ('y' / 'the'). Ar y llaw arall, ni fydd geiriau lluosog yn treiglo, hyd yn oed os byddan nhw'n fenywaidd, ee:

*Only femine singular words are mutated after ‘the’ - ‘y’ .  No plurals are mutated after ‘the’ - ‘y’ even if they are feminine, e.g:

y gath ’ma           y cathod ’ma
this cat                  these cats

y gadair ’ma        y cadeiriau ’ma
this chair               these chairs

 


 

* Rhagor o Enghreifftiau / More Examples

1. Mae'r ferch ’ma'n ddeallus iawn / Mae'r ferch hon yn deallus iawn
This girl is very intelligent

2. Roedd y dyn 'ma'n eitha' drwg / Roedd y dyn hwn yn eitha' drwg
This man was quite bad

3. Bydd y wraig 'na'n hyfryd / Bydd y wraig honno'n hyfryd
That woman will be lovely

4. Byddai'r bachgen 'na'n brysur / Byddai'r bachgen hwnnw'n brysur
That boy would be busy

5. Roedd y plant 'ma wedi bod yn swnllyd ofnadw' / Roedd y plant hyn wedi bod yn swnllyd ofnadw'
These children had been terribly noisy

6. Mae'r merched 'na wedi bod yn gyfeillgar / Mae'r merched hynny wedi bod yn gyfeillgar
Those women have been kindly

7. Mae Ffred yn lico'r 'sgidiau du 'ma, ond dw i'n hoff iawn o'r rheina
Ffred likes these black shoes, but I'm very fond of those (ones)

8. Mae Sandra'n casáu'r 'sanau gwyn hynny, ond dyn ni'n dwlu ar y rhain
Sandra hates those white socks, but we love these (ones)

Ask Dr Gramadeg Hwn Hon Hwnna Honno Y Rhain Y Rheina Rheiny